9. YÜZYIL İPEK YOLU TİCARET TARİHİ “al-Masālik wa-l-Mamālik; meslekler ve mülkler” KİTABI

İbn Khordadbeh, Abbasi halifesi el-Memun ( hükümdarlık dönemi  813-833 ) yönetimindeki Kuzey İran bölgesi Taberistan’ı yöneten ve 816/17’de komşu Deylem bölgesini fetheden ve geri püskürtülmüş olan Abdullah ibn Khordadbeh’in oğluydu. Tabaristan’ın dağlık bölgelerinden Bavandid ispahbadh (hükümdar) I. Şehriyar ( h.  817–825 ). İbn Khordadbeh’in büyükbabası, Barmakidler tarafından İslam’a geçmeye ikna edilen eski bir Zerdüşt olan Khordadbeh’di. Bu kişi, Ebu’l-Hasan el-Mada’ini’ye (ö. 843) son Sasani imparatoru III. Yezdicerd’in Arapların İran’ı fethi sırasında kaçışıyla ilgili ayrıntıları sağlayan Khordadbeh al-Razi ile aynı kişi olabilir.
İbn Khordadbeh 820 veya 825 yılında doğudaki Horasan ilinde doğdu.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ibn_Khordadbeh

Horasanlı coğrafyacı 820-900
Abdallah ibn Khordadbeh ( Farsça : عبدالله بن خرداببه ), Abbasi Halifeliği’nin Pers generali ve valisiydi.
Horasanlı bir Zerdüşt olan ve Müslüman olan Khordadbeh’in oğluydu. Yaklaşık olarak. 815, Abdullah, Taberistan’ın valisi olarak görev yaptı ve Taberistan’ın dağlık bölgelerini yerel Bavandid hükümdarı I. Sharwin’den fethetti. Aynı yıl Deylem’e sefer düzenledi ve burada iki şehri fethetti ve hükümdarı Ebu Leyla’yı ele geçirdi. 817’de İranlı bir prens olan Mazyar’ın Taberistan’dan kaçmasına ve Abbasi halifesi Me’mun’un sarayına ulaşmasına yardım etti. Abdullah aynı zamanda İranlı müzisyen İshak el-Mevsili’nin de arkadaşıydı.

Abdullah hakkında fazla bir şey bilinmiyor; onun, 820 yılında Horasan’da doğan ve daha sonra Abdullah’ın muhtemelen o zamanlar ikamet ettiği Bağdat’ta büyüyen, daha çok İbn Khordadbeh olarak bilinen Abu’l-Qasim Ubeydallah adında bir oğlu vardı.
Daha sonra kaynaklardan kaybolur ve daha sonra 9. yüzyılda bilinmeyen bir tarihte öldü.
https://en.wikipedia.org/wiki/Abdallah_ibn_Khordadbeh

al-Masālik wa-l-Mamālik; meslekler ve mülkler; sahip olunanlar
Kitāb al-Masālik wa-l-Mamālik, coğrafyacı İbn Khordadbeh tarafından yazılan 9. yüzyıldan kalma bir coğrafya metnidir.
Zamanın Müslüman dünyasındaki başlıca ticaret yollarını haritalandırıp anlatıyor ve Japonya, Kore ve Çin gibi uzak ticaret bölgelerini tartışıyor. MS 870 civarında, Abbasi Halifeliği’nden El -Mu’tamid’in hükümdarlığı sırasında yazılmıştır, yazarı ise günümüz İran’ındaki Abbasi eyaleti Cibal’in Posta ve Polis Müdürü idi.

Eser, Farsça idari terimlerin çoğunu kullanıyor, İslam öncesi İran tarihine büyük önem veriyor ve “dünyanın yerli İran kozmolojik bölümleme sistemini” kullanıyor. Bütün bunlar “çalışmanın özünde İran kaynaklarının varlığını” gösteriyor.

Claudius Ptolemy’nin Yunan ve İslam öncesi İran tarihinin eseri üzerinde açık bir etkisi vardır.

“Kitap; İpekyolunun bahsedilen tarihteki ticaret hareketini anlatmaktadır”, ticaret malları ve tüccarlık ile ilgili kitaptır..
Kitap İngilizce’de Yollar ve İller Kitabı olarak da anılıyor.
https://en.wikipedia.org/wiki/Book_of_Roads_and_Kingdoms_(Ibn_Khordadbeh)

Bu kitap “İslamın Altın Çağı”nın Asya Türkleri ile oluştuğunun belgesidir.
Abbasi halifesi el-Memun Kuzey İran’lıdır, bu bölge Türk coğrafyasıdır.
Bu dönemdeki Asya Türk Toplumları haritası İpekyolu üzerindeki Türk Ticaret Tarihi’ni göstermektedir.
Türk coğrafya, tarih ve kültürünü belgeleyen bu ve benzeri bilgiler Türkçe’ye çevrilmemiş fakat Avrupa halkları bu kitapları kendi dillerine çevirerek bilgelik çağlarını oluşturmuşlardır.
Bu dönem sonucu Büyük Selçuklu ve ardından gelen Timur devleti gibi bilge bir toplum oluşturmuştur fakat 600 yıl Avrasya Küçük Asya bölgesi hakimiyeti olan Osmanlı devleti bu mirasa sahip çıkmamıştır..
.
.
.
.
.
.
.
.