TÜRK BİLİMİ TURKS SCİENCE | TÜRK DÜNYASI BİLİM YAYINLARI Türk dünyasının bilim yayınları
.
Tarihi geri sarım yapalım
.
BİZANS DÖNEMİ TİCARET MERKEZİ İSTANBUL-KONSTANTİNOPOLİS
Yahudi toplumu Avrupa devletlerinden sürekli sürgün edilmiş Akdeniz ticaret toplumudur.
Bizans’ın kurulması ile Konstantinopolis çok önemli bir ticaret merkezi olmuştur, Bizans döneminde Bizans yönetimi ve Akdeniz ticaret yönetimi Yahudiler arasında rekabet hatta savaş hali vardır.
1204 yılında Venedik Yahudilerinin 4.Haçlı ordusu’nu Türk Bulgar İmparatoru Şişman’ın emrine vererek Bizans-Konstantinopol-İstanbul yıkılmış ve yerine LATİN İMPARATORLUĞU kurulmuştur… ve Bizans’ın hazinesinin bir bölümü İZNİK İMPARATORLUĞU tarafından elde tutulmuş ve bir kısmı da İtalya’ya gönderilmiştir, Latinler 1204 ten 1261 yılına kadar Konstantinopol’ün yönetimini elinde bulundurmuştur.
Latin devleti kurulduktan sonra Bizans küçülerek 1204-1261 yılları arasında İZNİK İMPARATORLUĞU 1204-1261 olarak devam etmiştir ve 1261 de Anadolu Selçukluları sayesinde Latinler İstanbul-Konstantinopol’den atılmış ve BİZANS İMPARATORLUĞU tekrar kurulmuştur.
.
OSMANLI İMPARATORLUĞU KURULUŞ VE GELİŞME YILLARINDA DÜNYANIN TİCARET MERKEZİNİN HAREKETLERİ
1300 yılında Osman bey İznik bölgesindeki Bizans’a gelip orada Otağ kurar, Osmanlılar ile Bizans-İznik devleti arasında önemli birliktelik olmuştur, Osman bey ile İznik tekfurları arasında birçok farklı olaylar olmuştur.
1324 yılında Osman bey’in oğlu Orhan bey Bursa’yı almış ve ayni zamanda Osmanlı Yahudi birlikteliği başlamıştır, bu tarihte Anadolu’daki Yahudiler Bursa’ya gelerek Bursa’da ticaret merkezi oluşturmuşlardır, en önemli ticaret mallarının arasında insan ticareti vardır. Osmanlı devletinde Yahudi ticaret imtiyazları Orhan bey ile başlayıp yıkılana kadar devam eden bir süreçtir.
350 yılında Gelibolu alınarak Gelibolu Yahudileri iş birliği oluşmuştur.
1361-1371 yılları arasında Edirne alınarak Edirne ve Avrupa Yahudileri iş birliği oluşmuştur.
1453 yılında İstanbul-Bizans-Konstantinopol Osmanlı devletince alındıktan sonra Bütün Dünya Yahudileri İstanbul BANKALAR CADESİ bölgesinde Dünyanın Ticaret merkezi’ni kurmuşlardır.
Osmanlı’nın imparatorluk olup büyüyerek Akdeniz’e inmesinden sonra Akdeniz’deki adalarda Yahudiler ile savaş dönemi başlamış ve bu savaşlar Osmanlı’nın yıkılmasına kadar devam etmiştir.
1571 Kıbrıs adadaki 60 bin askerlik güç ile Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirildi.
1645 Girit, İbrahim saltanatı döneminde Sünbül Ağa hadisesinin tetiklemesi üzerine başlatılan fetihle Osmanlı idaresine geçmiş, Venedik Cumhuriyeti’nin ada üzerinde 1204’den beri devam eden hakimiyetine böylece son verilmiştir. Adanın hemen hemen tamamı ve bu arada Hanya ve Resmo gibi önemli kentler Osmanlı İmparatorluğu tarafından kolaylıkla fethedilebilmişse de, en büyük merkez olan Kandiye kalesinin alınması 24 yıl sürmüş, 1669’da Fazıl Ahmet Paşa tarafından tamamlanabilmiştir.
1789 yılında Fransa’daki ihtilal sonrası Fransa’da Yahudilerin özgürlüğü sağlanmış ve bu tarihten sonra GALATA BANKERLERİ Fransa’ya göç etmiş, daha sonrasında İngiltere’de Dünya Ticaret Merkezi’ni kurmuşlardır.
“Daha sonra dünyanın ticaret merkezi Amerika’ya kurulmuş ise de tekrar İngiltere Londra dünya ticaretinin merkezi olarak kullanılmaya geçilmiştir. (New York’taki Dünya Ticaret Merkezi 1973’te inşa edildikten sonra Manhattan’ın çehresini değiştiren dünyanın en yüksek ikiz kuleleri oldu, 1993 te hala tam olarak bilinmeyen Dünya Ticaret Merkezi saldırısı yapılmıştır, ayni dönemde Amerika’nın mali kırizde olduğu da söylenmektedir.)”
.
OSMANLI BANKASI VE OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN GERİLEME DÖNEMİNDE DÜNYA TİCARETİ
1856 Osmanlı Bankası, Banka-ı Osmanî-i Şahane; Fransız: Banque Impériale Ottomane1856 yılında kurulmuş bir bankadır.
Osmanlı başkenti Konstantinopolis (şimdi İstanbul) da, Bankalar Caddesi Galata ticari merkezinde İngiliz çıkarları için ortak girişim kurulmuştur. Banque de Paris et des Pays-Bas Fransa ve Osmanlı hükümeti şubeleri vardır.
.
Banka’nın açılış sermayesinin tamamı %100= 135.000 hisse ve oluşan hisselerin ülkeler olarak hakları şöyle;
80.000’i İngiliz grubu (İngilizlere ait)
50.000’i Baron Jean-Henri Hottinguer’in liderliğindeki Fransız grubu tarafından (Fransızlara ait)
5.000’i ise Osmanlılara tahsis edilmiş olmak üzere (Osmanlılara ait)
Bu durumda hakim olan devlet İngiliz devletidir.
Bir devletin maliyesi gücünün göstergesidir.
Osmanlı Bankası kuruluş dönemindeki ortaklıklar Osmanlı imparatorluğunun ortaklık paylarıdır, yani Osmanlı devletinin tamamı %100 ü 135 değerdir, sahip olduğu mallar Osmanlı arazileri’dir ve bu arazilerin sadece 5/135 i Osmanlınındır, nitekim Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce Sevr’de Osmanlılara tanınan topraklar bütünü Osmanlı devletinin bütünündeki payıdır.
.
Sevrde Osmanlıya bırakılan topraklar Kurtuluş Savaşında en önemli silah nakliyatı bölgeleridir.
.
1863 Osmanlı İmparatorluğunun en büyük olduğu tarihtir ve başkent İstanbul dünya ticaret merkezidir.
.
1878- 93 Harbi’nde Rus İmparatorluğu karşısında yenilen Osmanlı, Ruslara karşı fazla ödün vermemek amacıyla, Birleşik Krallık’ın isteği üzerine Berlin Antlaşması kapsamında 92.799 sterlin karşılığında adayı 4 Haziran 1878 tarihinden itibaren imzalanan Kıbrıs Sözleşmesi ile kiralandı. Osmanlı mülkiyeti devam ediyor sayılmakla birlikte, yönetim tamamen Birleşik Krallık’a geçti. Birleşik Krallık adayı “Komiser” diye tabir ettiği yüksek rütbeli yöneticilerle idare etmiştir..
1881 Osmanlı İmparatorluğu’nun malî krize girmesi sonucunda, banka bu duruma çare olarak görülen Düyun-ı Umumiye İdaresi’nin 1881’deki kuruluşunda etkin rol aldı. Devletin borçlanma yükünün önemli bir kısmını Düyun-ı Umumiye’nin devralmasıyla yeniden yapılanma sürecine giren Bank-ı Osmanî-i Şahane, ticaret ve yatırım bankacılığına yöneldi.
.
1888 Müşterek-ül Menfa Tütün Rejisi.
1885 Rumeli Demiryolları bağlantıları, Beyrut Limanı Şirketi, Selanik-İstanbul Demiryolu bağlantısı.
1894 İzmir-Kasaba demiryolu’nun uzatılması.
1896 Ereğli Kömür Madenleri.
1892 Beyrut-Şam-Havran Demiryolu ve uzantısı 1892-1900 yılları arası
1903’te Bağdat Demiryolu yatırımlarına iştirak etti.
Altyapı girişimlerinin yanı sıra giderek genişleyen müşteri portföyüne de kavuşarak, bir ticarî banka kimliğine bürünmeye başladı. Bu doğrultuda 1890 yılından başlayarak şube sayısını artırmaya başladı.
1910’dan sonra iyice çoğalan şubeleri sayesinde piyasa üzerindeki etkisini daha da güçlendirdi. I. Dünya Savaşı, bankanın faaliyetlerini oldukça etkiledi.
Osmanlıların savaşa girmesiyle, Fransa ve İngiltere’nin gözünde Osmanlı hukukuna bağlı bir şirket olarak “düşman kuruluş” niteliği kazanan banka, Osmanlı İmparatorluğu tarafından da İngiliz ve Fransız sermayesi sebebiyle aynı derecede güvenilmez kabul ediliyordu. Bu dönemde, Fransız ve İngiliz müdürlerin görevlerini bırakması ve para basma imtiyazından vazgeçilmesi şartıyla, bankanın faaliyetlerine devam etmesine izin verildi.
.
1914 yılında, Birinci Dünya Savaşı ilanı, İngiliz ve Fransız hissedarları nedeniyle Osmanlı hükümeti nezdinde itibarını yitirdiği için Banka’ya zarar verirken, İngiliz ve Fransız hükümetleri de bankayı düşmana ait bir kurum olarak görüyorlardı. Bu durum, Kıbrıs’ta belirli sorunlara neden oldu. Birinci Dünya Savaşı’na kadar Britanya’nın idare ettiği bir Osmanlı vilayeti, Türklerin İttifak Devletleri’nin yanında yer almasına karşılık ada ilhak edildi.
37’si Anadolu’da, 11’i Suriye ve Filistin’de, 5’i Mısır’da, 3’ü İstanbul’da, 5’i Trakya’da, 6’sı Makedonya’da ve diğerleri Kıbrıs, Mezopotamya, Arabistan ve Arnavutluk’ta olmak üzere 80’i aşkın şubesi bulunan Osmanlı Bankası; gerek savaş boyunca, gerekse hemen sonrasında şubelerinin çoğunu kapatmak zorunda kaldı.
.
1919 yılı Osmanlının var olma ve yok olma KURTULUŞ SAVAŞI nın başlamasıdır.
.
10 Ağustos 1920 Sevrde yapılan antlaşma Osmanlının yıkımıdır ve Osmanlıya bırakılan topraklar Osmanlı bankası hissesi kadardır ve bırakılan topraklar Kurtuluş Savaşında en önemli silah nakliyatı bölgeleridir.
.
1924 Bank-ı Osmanî-i Şahane, savaştan sonra 10 Mart 1924 tarihinde imzalanan bir sözleşmeyle para basma imtiyazını Türkiye Cumhuriyeti’ne devrettiyse de, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın kuruluşuna kadar hazine işlemlerini sürdürmeye ve Devlet Bankası statüsünü korumaya devam etti.
Bu dönemde, yeni siyasal rejime uygun olarak “Osmanlı Bankası” adını aldı.
1933 yılının Haziran ayında imzalanan sözleşmeyle özel bir ticaret bankası olarak yapılanan Osmanlı Bankası,
1952’de imzalanan bir başka sözleşmeyle,
1990’lara dek süren yeni statüsüne kavuştu.
.
Osmanlı devletinde yönetim hataları oluşturularak devlet zayıflatılmış ve mali sorunla karşılaşan Osmanlı Devleti İngiltere ve Fransa Yahudilerinden borç almak durumuna düşmüştür, bu dönemde Fransa’da oluşturulan OSMANLI BANKASI Osmanlı’da devlet bankası görünümündedir, Osmanlı Devleti Osmanlı Bankasına borçlandırılmıştır bu borçlar Osmanlı Devleti yıkılana kadar devam etmiştir.
Osmanlı Devletinin yıkılma dönemindeki maliye göstergeleri OSMANLI DEVLETİ ARŞİVLERİ dir.
.
BULGUR PALAS TARİHİ
Yapı ve konumu Marmara denizinin gözlem kulesi özelliğindedir, Galata Kulesi gibi gözlem kulesi olarak yapılmıştır.
En son kullanımı Osmanlı Bankası arşividir, Osmanlı Devletinin yıkım tarihinin mali incelenmesi yönünden bu belgeler çok çok önemli belgelerdir, çok yakın zamana kadar ölü bir tarih olarak saklanmış olan Osmanlı Bankası ve Osmanlı maliyesi belgelerinin günümüze kadar gelen hikayesidir.
.
1912 yılında Bolu mebusu olan Mehmet Habib Bey tarafından İtalyan mimar Giulio Mongeri’ye kendisi için Cerrahpaşa’da yaptırıldı. Tüccar olarak bilinen Mehmet Habib Bey’in fahiş fiyatla bulgur sattığı iddialarından dolayı binaya “Bulgur Palas” adı verildiği söylenir.
1926’da Bina, Habib Bey’in borçları yüzünden Osmanlı Bankası’na devredildi.
1996 Haziran da Osmanlı Bankası Doğuş Grubu’na satıldı.
31 Temmuz 2001’de Körfez Bankası ile birleşti.
21 Aralık 2001 tarihinde ana hissedarı Garanti Bankası bünyesine katıldı. Bu birleşmeden sonra , Osmanlı Bankası adı kalan tüm şubelerden kayboldu. Birleşme sırasında Osmanlı Bankası’nın 58 şubesi ve yaklaşık 1.400 personeli vardı. Osmanlı Bankası’nın Garanti Bankası’na katılımıyla Bulgur Palas arşiv binası olarak kullanılmaya başlandı.
.
Bir süre önce tarihi yapı boşaltılarak satışa çıkartıldı (Osmanlı ticaret belgelerinin alındığı buradan anlaşılıyor).
.
İBB – İstanbul Büyükşehir Belediyesi Cerrahpaşa’da bulunan tarihi Bulgur Palas’ı satın aldı. Garanti BBVA tarafından 30 milyon lira bedelle satışa çıkartılan bina için ne kadar ödendiği açıklanmadı.
Önemli bir tarihi belge olan yapının belediye tarafından kazanımı ve halkın malı olması çok değerlidir, bu kazanımda hizmeti olanla insanları kutluyoruz..
Türk milleti için çok önemli olan Osmanlı Bankası ve Osmanlı Maliyesi Belgeleri’dir, her ne kadar mimari ve tarihi değeri olmuş olsa da, bu belgeler boşaltılarak halka sunulduğunda “boş bir kap” tır.
.
.
Osmanlı İmparatorluğunda Avrupa’ya tanınan mali imtiyazlar, – “OSMANLI MALİYESİNDE AVRUPA’NIN KONTROLU” VE OSMANLIDA BANKACILIK TARİHİ .
AKDENİZ’DE OSMANLI-VENEDİK TİCARET SAVAŞLARI TARİHİ
Osmanlı’da kapütilasyon-teslimiyet tarihi.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
