Türk Mukavemet Teşkilatı (kısaca TMT), Kıbrıs’ta 1 Ağustos 1958’de EOKA örgütüne karşı mücadele etmek için kurulan silahlı örgüt. Daha sonraları EOKA’nın yerine EOKA-B’ye bırakmasıyla bu örgütle mücadele etmiştir. 1 Ağustos 1976 tarihinde Kıbrıs Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na dönüştürülmüştür. Üyelerine “mücahit” denmekteydi. Kıbrıs Harekâtı’nın başladığı 20 Temmuz 1974 tarihinde TMT üyesi 17.151 mücahit bulunuyordu.

.

RAUF DENKTAŞ; KIBRIS CUMHURBAŞKANI

.

Yapılanma

TMT’nin dört farklı seviyede birlikleri bulunmaktaydı. Aşağıda bunlar küçükten büyüğe doğru sıralanmıştır:

Manga: 5 ila 8 mücahitten oluşurdu. İlk adı “çadır” olup, 1961’den sonra “oğul”, 1963’ten sonra da “manga” olarak adlandırılmaya başladı.

Bölük: 5 ila 8 mangadan oluşurdu. İlk adı “oba” olup, 1961’den sonra “petek”, 1963’ten sonra da “bölük” olarak adlandırılmaya başladı.

Tabur: 5 ila 8 bölükten oluşurdu. İlk adı “otağ” olup, 1961’den sonra “kovan”, 1963’ten sonra da “tabur” olarak adlandırılmaya başladı.

Sancak: 5 ila 8 taburdan oluşurdu. İlk adı “yayla” olup, 1961’den sonra “sancak” olarak adlandırılmaya başladı, 1963’te adı değişmedi. 1961’den önce sancağa bölgedeki saygın insanlardan biri olan “baş yayla” komuta ederdi. 1961’de liderlik “sancaktar” adı verilen rütbeye verildi ve baş yaylalar, “serdar” adıyla sancaktar yardımcısı olarak görev yapmaya başladı.

.

TÜRK MUKAVEMET TEŞKİLATI ; bütün bayrak ve flamalarında kurt resmi vardır

.

1961’deki sistem değişiklikleri Türkiye’deki 27 Mayıs 1960 Darbesi’nin bir etkisi olarak yapıldı. 1 Ağustos 1976 tarihinde Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na dönüştürüldüğünde TMT’de 11 sancak bulunmaktaydı. Bu sancaklar şunlardı:

1958 yılında kurulanlar:

Lefkoşa Sancağı

Mağusa Sancağı

Larnaka Sancağı

Limasol Sancağı

Baf Sancağı

Lefke Sancağı

Kanlı Noel’den sonra kurulanlar:

Boğaz Sancağı (Temmuz 1964)

Erenköy Sancağı (Ağustos 1964)

Yeşilırmak Sancağı (Ocak 1965)

Serdarlı Sancağı (Eylül 1969)

Mehmetçik Sancağı (Ocak 1975 – Kıbrıs Harekâtı’ndan sonra)

Bunların yanı sıra, 1963’ten sonra mücahit olarak adlandırılan teşkilat üyesi erlere de kuruluşta “kurt” denilmiştir.

.

Bayraktarlar

TMT “bayraktar” adı verilen Türk subayları tarafından yönetilmiştir. Bu subayların listesi aşağıdaki gibidir:

Rıza Vuruşkan (Haziran 1958 – Haziran 1960)

Şefik Karakurt (Haziran 1960 – Haziran 1962)

Kenan Çoygun (Ağustos 1962 – Temmuz 1967)

Cevat Giray (Temmuz 1967 – Temmuz 1968)

Rüştü Kazandağ (Temmuz 1968 – Ağustos 1970)

Süleyman Eyüpoğlu (Ağustos 1970 – Temmuz 1972)

Arif Eryılmaz (Temmuz 1972 – Eylül 1974)

Çetin Başar (Eylül 1974 – Ağustos 1976)

Aydın İlter (Ağustos 1976)

.

ALINTI VİKİ