Kral II. Eumenes, Anadolu bilim tarihi, Bergama kütüphanesi ve Parşömen-Carta pergamena

Tarihçiler Akdeniz ve Ege medeniyetlerini sürekli Yunan kültürü diye dillendirir, halbuki Anadolu kültürüdür, öyle zaman olmuştur ki Mısır medeniyeti ile bilimsel yarış içerisinde olmuştur.

Parşömen, Bergama antik tarihinin bilgelik ve medeniyet belgesidir.

Yaygın bir antik söylenceye göre Mısır Kralı, Bergama Kütüphanesi’nin İskenderiye Kütüphanesini geçmemesi için Anadolu’ya papirüs ihracını yasaklamış. Kâğıtsız kalan Bergama’nın Kralı II. Eumenes “I. Eumenes (ö. MÖ 159, Pergamon (günümüzde Bergama) Pergamon Krallarından Attalos Hanedanı’nın dördüncü üyesi olarak MÖ 197– MÖ 159 yılları arasında hüküm sürdü” yeni bir kâğıt icat edecek olana büyük ödüller vadetmiş. O zamanki Kütüphane Müdürü Krates oğlak derilerini işleyerek yazılabilecek hale getirmiş ve krala sunmuş.

MÖ II. Yüzyıldan başlayarak Bergama’dan bütün dünyaya yayılmıştır.

1. yüzyıla kadar papirüs ve parşömen birlikte kullanılmış.

XII. Yüzyıla kadar tek yazı medyası olarak kültürü sonraki yüzyıllara taşımıştır.

Gerektiği gibi işlendiğinde her iki yüzüne de yazılabilmesi, neredeyse yırtılmaması, yanmaması, olağanüstü dayanıklılığı, üstündeki yazıların okunmasının gözü yormaması, hayvanların yaşadığı her yerde üretiliyor olması gibi birçok avantajı düşünüldüğünde, şaşırtıcı olan parşömenin papirüsün yerini alması değil, bunun niye bu kadar uzun sürdüğüdür.

Bunun en akla yakın yanıtı parşömen yapımının zaman içinde birçok deneme ve yanılmanın ardından mükemmelleşmiş olduğudur.

Parşömen günümüzde daha değişik hallerde kullanılmaktadır.

.

.

.

Tevrat, geleneksel formu İbranice İncil, parşömen bir kaydırma.

671 yılında yazılmış örnek

Sana’a parşömeni günümüzde varolan en eski Kur’an yazmalarından biridir. Yemen’deki Sana’a Ulu Camii’nin restorasyonu sırasında diğer birçok Kur’an parçaları ve başka şeyler ile birlikte 1972 yılında bulunmuştur. El yazması,  (Bakara suresinin 191-196 no.lu ayetlerini içermektedir.) parşömen üzerine iki katmanlı yazı yazılmak suretiyle yazılmıştır. Üst katmandaki yazı, Osman döneminde kullanılan standart yazı ile yazılmış Kur’an iken, alt katman standart yazıya göre pek çok tür ihtiva etmektedir. Alt katmanın bir sürümü 2012 yılında yayınlandı. Karbon testleri el yazmasının 671 yılında yazılmış olduğunu %99 doğruluk payıyla kanıtladı.

1638 yılında yazılmış örnek

İngilizce bir senet veya ince parşömen üzerine yazılmış parşömen ile mühür 1638 tarihli etiketi.