Kaynaklarda,Kubrat,Kovrat,Kuvrat,Kobrates,Kvuratos,Kovratos,Khubrat,Kubratos,Koubratos,Kobratog,Kourt,Kurt,şeklinde geçen isimlerin ‘’toplamak toplayan’’ manasına gelen Kubrat (Kobrat) ve Türkçe ‘’Kurt’’ tan geldiği ile alakalı görüşler söz konusudur.

576 yılında Göktürkler’in Karadeniz’in kuzeyine gelmeleriyle Avar etkisinin bölge üzerinden kalktığı yıllarda onlar yine Avarlar’a olan bağlılıklarını sürdürmüşlerdir. Ancak Avarlar’ın 626 yılında Constantinopolis’i kuşatmaları ve başarısız olup güçlerini zayıflatmaları üzerine Ogurların başında bulunan Han Kubrat  635 civarında bağımsızlığını ilan ederek Avar hakimiyetinden çıktı.

Ukrayna Poltava kentinde 2001 yılında açılan Anıt

Kubrat, bu olaydan sonra Bizans İmparatorluğu ile ilişki kurdu. Avarlarla büyük mücadele vermiş olan Herakleios Karadeniz’in kuzeyinde yaşanan bu siyasi gelişmeyi hemen değerlendirdi ve Onogurlar Bizans İmparatorluğu’nun kuzey sınırlarında önemli bir müttefik olarak ortaya çıktı.  Bu tarihten sonra onların siyasi teşkilatları Grek kaynaklarında Magna Bulgarya olarak zikredilmiştir.

Ancak bu devlet 670’li yıllarda gerek kardeş kavgaları gerekse Hazar baskısı sonucunda dağıldı. Kubrat’ın beş oğlu ayrı ayrı yerlere dağıldılar. Bunlardan birisi olan Han Asparuh Tuna nehrinin güney taraflarına inerek Tuna Bulgar devletini kurdu ve bundan sonra bu devlet uzun bir müddet varlığını korudu.

En büyük kardeş olan Han Batbayan ise Karadeniz’in kuzeyinde kalan sahalarda kendine bağlı Bulgarlarla Hazar Hakanlığı’nın yönetimi altında yaşamaya devam ettiler. Onlar bir süre sonra da Hazar Hakanlığı’nın kuzey sahalarına çıkarak Volga Bulgar Hanlığı’nı kuracaklardır.

Han Kubrat ın,Bizansla iyi ilişkiler kurmak amacı ile Hıristiyan  olduğu,kaynaklarda geçmektedir, Hıristiyan olduğuna dair (Vaftiz olduğuna dair) bir yazılı belge bulunmamaktadır.

Bizans Tuğrası, “Kuvrat aristokrat” aristokrat Kubrat başlığını taşıyor.

Bazı Kaynaklar,Han kubrat ın,Babasının Organa (Origin) olduğu Bazı kaynaklarda ise,Dayısı olduğu yazılmaktadır.

Bir kaynakta;

‘’Bulgarlar önceleri Göktürk Kağanlığı’nın idaresi altında yaşamaktadır. Ancak 630’da Göktürk Kağanlığı’nın fetret devrine girmesi ve 659’da Batı Göktürk Devleti’nin çökerek Çin hakimiyeti girmesi üzerine, Kutrigurların başında bulunan Organa (Orhan) oğlu Kubrat (Kurt) kendisini Bulgarların hanı ilan etmiş [Ekincikli, 1998 s:54] böylece “Büyük Bulgarya” Devleti’ni kurulmuştur. Fakat bu devlet uzun ömürlü olmamış, 665’den sonra komşu Hazar Hakanlığı tarafından parçalanmıştır.’’ Yazılmıştır.

Anadolu da Kayı boyu damgası olarak bilinen damgayı taşıyan ve kendisine Ukrayna Poltava kentinde 2001 yılında anıt yapılmıştır.

Bu konu Araştırmacıların dikkatini çok çekeceği düşüncesindeyim.

Tarihin karanlık noktalarını veya bizlerden uzaklaştırılmak istenilen noktaları sahiplenmeliyiz,günümüz dünyasında küreselleşen ve Liberal düzen alan dünya ülkelerinde,Tarih,Kültür,dil unutturulmaya çalışılıp,yeni bir nesil yaratılmaya çalışılıyor.

Bunun önüne geçmenin tek yolu her nerede yaşar isek yaşayalım bulunduğumuz yerin tarihini,kültürünü okuyup kendi atalarımızla ilgili düşülen notları çıkartıp gelecek kuşaklara aktarmalıyız.

Bu görev milli bir görevdir.

Bu yazının amacı,Tarihçi Akademisyenlerimizin,Tarih merakı olan araştırmacıların,konuya dikkatlerini çekmek ve araştırma yapılacak bir noktayı işaret etmektir.

Emrah BEKCİ

Araştırmacı Yazar