TÜRK BİLİMİ TURKS SCİENCE | TÜRK DÜNYASI BİLİM YAYINLARI Türk dünyasının bilim yayınları
Osmanlı devleti Anadolu Selçuklu devletleri mirasçısıdır…
Anadolu Selçuklu Devletlerinin Ticaret tarihi Ahilik’tir, Ahilik günümüzdeki “Toplam kalite'” tarihidir..
Osmanlı devletinde ticaret ile uğraşan halk Yahudilerdir.
Kapitülasyon, bir devletin bir anlaşmaya bağlı olarak başka devletlere tanıdığı iktisadi ve sosyal ayrıcalıklar demektir, geniş anlamıyla kapitülasyon baş eğmek, teslim anlaşması yapmak anlamlarını taşır.
Kapitülasyonlar ilk olarak 1352 yılında Orhan Bey Döneminde Cenevizlilere verilmiş, I. Murat Döneminden itibaren ise (1384) Venediklilere verilmiştir. 1740 yılında I. Mahmut ve Fransa XV. Louis arasında yapılan bir anlaşmayla sürekliliği olan devletlerarası bir ticaret sözleşmesine dönüşmüştür.
Bu evre sırasında Osmanlı hâlâ kendine yeterli bir ekonomik birimdi.
Bu evre, “eşitsiz mübadele”yle başladı. 19. yüzyıldaki sanayi devrimi her şeyi değiştirdi. Osmanlı ve Avrupa arasında artık bir nitelik farkı doğmuştu. Osmanlı topraklarını Avrupa’ya tek bir pazar olarak açan 16 Ağustos 1838 tarihinde imzalanan Baltalimanı Antlaşması, yalnızca bir ticaret değil aynı zamanda ileri düzeyde bir kapitülasyon anlaşmasıydı. İhracat yasağı ve devlet tekelleri kaldırıldı. Yabancı tüccarlar yerli tüccarlarla aynı haklara sahip oldu. Bundan sonra Osmanlı artık mamül mal üretemeyecek, kumaş yerine iplik, iplik yerine ham pamuk ya da yün hatta pamuk kozası satar hale gelecektir.
Yabancıların ayrıcalıkları zamanla gayrimüslim Osmanlılara da tanındı. Osmanlının borçlanmaya başlaması kapitülasyonlarla birleşince, Osmanlı kendisini önce Düyun-u Umumiye’ye teslim etmiş, ardından yabancı şirketlere çok büyük imtiyazlar vermiş (demiryollarının işletilmesi gibi) ve sonunda Sevr Antlaşması’nın Osmanlı’nın tüm maliyesini elinde tutacak olan bir Maliye Komisyonu kurulmasını öngören 232. Maddesini kayıtsız şartsız kabul etmiştir.
19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda kapitülasyonlarla tanınan ayrıcalıklar neticesinde suç işleyen Fransız Pasaportuna sahip kişiler Fransa kanunlarına göre yargılanıyor ve geçici olarak burada tutuluyordu.
Kapitülasyonların kaldırılmasıyla 1914’te kapatıldı
Kapitülasyonları kaldırma sözü 1856’da alınmıştır. Ancak, Osmanlıya verilen bu söz hiçbir zaman yerine getirilmemiştir.
Osmanlı devleti yabancı tüccarların geçim kapısı olmuş, yabancı tüccarlar Osmanlıya “Semiz ördek” tanımı kullanmışlardır.
İttihat ve Terakki kapitülasyonları 1911 yılında kaldırmıştır.
Notlar:
Kapitülasyonlar Anadolu Türk Ahilik teşkilatının yok olmasını sağlamıştır..
Türkiye Cumhuriteti kurulduktan sonra, kurucu Mustafa Kemal tarafından Yerli mallar çalışmaları yapılmış, üterimlere “Türk malı” tamgası konmuş, halk yerli üretim ve tüketimlere yönlendirilmiştir.
.
.
Osmanlı padişahları’nın kadınları için, dış dünya ilişkileri hizmetlileri; Yahudi “Kira” kadınlar.
https://www.haberdurus.com/haber/osmanlida_kapitulasyonlar-37696.html
.
.
.
.
.
.
.
