Yasak kutsal meyva; Alma- Elma’nın Ata şehri – Alma Ata ve tarihi kültürü.

.
Alma Ata coğrafyası; Balkaş Gölü – Terinğ köl; Orta Asya’da kapalı havza göldür.
Aral Gölü’nden sonra Orta Asya’nın en büyük ikinci gölüdür. 45°4′ Kuzey 76°2′ Doğu koordinatları üzerinde yer alır.
Beslendiği başlıca kaynaklar İli Irmağı, Karatal Nehri, Lepsi Irmağı, Aksu Irmağı ve Ayaköz Irmağı’dır.
Toplam su havzası 413,000 km²dir. Kazakistan sınırları içerisinde bulunur, maksimum uzunluk 605 km, maksimum genişlik ise doğuda 74 km, batıda 19 km’dir. Yüzölçümü 16.996 km²dir. En derin noktası 25,6 metre iken ortalama derinlik 5,8 metredir. Toplam kıyılarının uzunluğu 2.385 km’dir. Denizden yüksekliği 341,4 metredir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Balkaş_Gölü

.
Yakın bir zamana kadar da bu şehrin adı resmi olarak da Alma Ata idi. Elmanın varlığı ilk insana kadar uzandığı için Alma Ata’nın neredeyse ilk insan ile ortak bir geçmişin ürünü olduğu öne sürülebilir.
Alma sözcüğü emir kipinde olumsuz yapıda “Alma!” şeklinde de ele alınırsa, elma’nın yasak bir meyve olduğu bir kez daha anlaşılacaktır. Fakat bu yasak öteki dünyaya ait olduğu, bu dünyada ise öte alemin tam tersi bir mantık geçerli bulunduğu için en kutsal ve en yaygın ağaç ile meyvesi elmadır.

Selçuklu Türk kültüründe evlenme yemini.
.
Elma, Türk ve Altay halk inancında ve mitolojisinde kutlu bir meyvedir.
Alma, Olma, Ulma, Ulmo olarak da söylenir. Moğolcası Alıma (Alımah)’dır.
Meyvelerin anası ve atası olarak kabul edilir.
Ağacının çiçekleri pembe veya beyaz açar.
Çekirdekli ve türlü renklerde meyvesi olan bir ağaçtır.
.
Kadınla erkeğin birbirine duyduğu tensel sevginin simgesidir.
Aksakallı kocanın elinden aldığı elmanın kabuğunu yiyen kısır kadın ikiz doğurur.
Kızılelma için ordulara kıtalar aşmıştır.

Masallarda hep büyülü elmalar vardır.
Gizemli bahçelerden hep o çalınmış, üzerine türküler yakılmış, yavuklunun yanağı ona benzetilmiştir.

Yunan mitolojisinde Altın Elma için kadınlar birbirlerine düşman olmuşlardır.
Dünyada en çok türü olan ağaç elmadır.
En çok yetiştirilen ve en çok yenen meyve de odur.
Olgunlaşmayı temsil eder.
Türün tamamı, yeryüzüne Orta Asya’dan yayılmış olup Altay ve Kafkas kökenlidir.
İklim ve çeşit özellikleri göz önüne alındığında yetişme alanı çok geniş olan ağacın ilk olarak K. Anadolu, G. Kafkaslar, GB. Rusya ve D. Kazakistan dolaylarında üretildiği sanılmaktadır.

Kazakistan’ın başkenti Almatı’nın eski adı Alma Ata’dır ve elmanın dünyaya buradan yayıldığına inanılır.
Adem ile Havva’nın cennette yedikleri yasak meyvenin elma olduğu, yasağın ise aslında cinselliği içerdiği, bu nedenle de elmanın cinselliği sembolize ettiği iddia edilir.
.
Yeryüzünde neredeyse her coğrafyada yetişmesi bir simgeye dönüştürmüştür ve pek çok uygarlıkta elma ile ilgili söylence ve masallara rastlanır.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Alma_Ata_(mitoloji)
.

 

Soldaki resim Etrüsk kaya resmidir;
– Resimde bir erkek ve bir kadının birbirlerine elma sunumu görülmektedir.
– Bu resim iki insan arasındaki akit- antlaşma özelliğindedir..
Sağdaki resim Hitit kabartma resmidir;
– Resimdeki anlatılan bir evlilik yemin törenidir.
Ortadoğu ve birçok antik toplumda elinde elma ile kutsal yönetici insanlar görülmektedir.. insanların elma ile görüntülenmesi mitolojik yönetimin göstergesidir. Hem “Yasak meyva”, hem de “Kutsal meyva” olarak insanların sosyal yaşamında yer alması elmayı, çok özel bir meyva yapar… Bu durumda Elma; Soy devamı tamgasıdır…

Soldaki resim MÖ 27. yüzyılda Ur şehrini etkileyen Sümerli bir kadın, görünen sanırım evlilik antlaşmasıdır, kız-gelin isteme olabilir, karşılıklı elmalar veriliyor. (Resim kaynağı, Yeni Öge)
.
Hem yasak, hem kutsal olması çok ilginç gelebilir, fakat doğum yapan kutsal bir kadına (Bakire Meryem) evlenmemiş tanımı kullanılması daha ilginç inanıştır, bunun sebebi cinselliğin günah sayılmasındadır, halbuki ayni inanç evliliği de kutsal sayar… ayrıca birçok inanç inanç merkezlerinde görevli olan (Rahip- Rahibe) insanların evlenme yasağının olması da ayni kültürün devam eden göstergesidir.

Türklerde KIZIL ELMA ÜLKÜSÜ-KUTSALLIĞI vardır, elinde iki kızıl elma tutan Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim görülmektedir.
.
.
Elma ailesi; Elma, Ayva, Armut, Trabzon elması, bu çeşitler de ayrıca kendi arasında birçok çeşit barındırmaktadır.
Mitolojideki elmanın elma çeşitlerinden hangisi olduğu bilinmez, fakat büyük ihtimal Trabzon elması ismi ile tanınan hurma tadındaki elma olduğunu düşünmekteyiz.. bu meyva Turunçgil, Hurma ve Elma’nın karışımı gibi bir aroma barındırmaktadır.
.
.
Bu belgeler Tering köl – Balkaş gölü coğrafyasının mitolojik çağdan kalan yaşam kültürünü ortaya koymaktadır.
Mitolojik tarihe sahip bir Türk yerleşim yerinin adının ve özelliklerinin korunması gerekir, ve iyi tanıtılması gerekir, modern bir örtü ile kaplanıp tarihin kapatılması fayda getirmez zarar getirir, yapılaşmalarda tarihin özünü yaşatmak gerekir, yok edilen varlıkları eski haline getirmek yıkmaktan çok daha zordur, hatta imkansızdır.
.
.
.
.