Türkeş’ler, Göktürklerin “On-Ok” boyundandı. Issık Gölü civarında kuruldular. Göktürk İmparatorluğunun kurucusu Bumin Kağan, 552 yılında İstemi’yi “On-Ok” boyuna “Bey” olarak tayin etti. 630 yılında Göktürk İmparatorluğu yıkılınca, dönemin beyi “Baka Tarkan” devletinin bağımsızlığını ilan etti. Bütün On-Ok boyundan gelenleri devletine çağırdı. Kısa sürede, bütün On-Ok’lar bu devlette birleştiler ve 140.000 kişilik güçlü bir ordu topladılar. Günümüz Kırgızistan topraklarının büyük kısmını, hakimiyetine aldılar.

Ancak, Göktürk Devleti tekrar kurulunca, eski toprakları olan bu bölgeyi almak istediler. Türkeşler ise, bu bölgeyi Göktürk İmparatorluğuna geri vermeyince Türkeş-Göktürk savaşları başladı. Tonyukuk komutasındaki Göktürk ordusuna yenildiler. Böylece, “I.Türkeş Devleti” yıkıldı ve Göktürkler’e bağlandı.

II.Türkeş Devleti

Türkeşler, tekrar bağımsızlığına kavuşmak için isyan edince Kül Tigin kumandasındaki orduya yenildiler. 717 yılında, Türkeşlerin başına geçen “Sulu Çor Kağan” ile tekrar isyan ettiler ve bu sefer bağımsızlığına kavuştular. Balasagun şehrinde kuruldular.

Sulu Çor Kağan zamanında, Emevi orduları Orta Asya’da ilerliyordu. Türkeşler, Emevi hakimiyetine girmemek için kuvvetli bir direniş gösterdiler. Semerkant yakınında “Kül-Çor” kumandasındaki Türkeş birlikleri, Emevi ordularını yendi. 724 yılında Emeviler, Orta Asya’dan çekildiler. Bunu fırsat bilen Türkeşler, Buhara ve civarını da ele geçirdiler. Ancak, 732 yılında bu bölgeyi Emevilere bırakmak zorunda kaldılar.

İç Savaş ve Yıkılış

Çin, Türkeşlerin güçlenmesini istemiyordu ve içeride kargaşa yaratmaya çalışıyordu. Bunun sonucu olarak Türkeşlerin kağanı Sulu Çor, 738 yılında kendi kumandanı Kül Çor tarafından öldürüldü. Bundan sonra devlette iç savaş patlak verdi. Halk “Sarı” ve “Kara” olarak ikiye ayrıldı. Kanlı çatışmalar, savaşlar sonucu olarak Kül Çor komutasındaki “Sarı Türkeşler” galip geldi. Kül Çor, adını Baka Tarkan olarak değiştirdi ve kendini Türkeşlerin kağanı ilan etti. “Kara Türkeşler”in başında ise Tumoça adlı bir komutan vardı. Çin, bu grubu desteklemekteydi. Bunun üzerine “Kara Türkeşler” de bağımsızlığını ilan etti. Böylece, aynı Göktürk İmparatorluğunda olduğu gibi ikiye bölündüler: “Sarı Türkeş Devleti”, “Kara Türkeş Devleti”. Ancak, bu iki devlet de birbiriyle savaşa başlayınca Karluklar bunu fırsat bildi ve bu iki devlete saldırdı. İç savaştan ve birbiriyle savaşmaktan yorgun çıkmış bu iki devleti de kolayca işgal ettiler (766). Böylece Türkeşler, tamamen Karluklar’ın hakimiyetine girdiler.