Birinci dünya savaşındaki 100 milyon insanın öldüğü virüs salgını 1918

.
İspanyol gribi, 1918 – 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır.
İspanyol Gribi, 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın (o dönemde yaşayan nüfusunun %15’i) ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgın olmuştur.
Birinci Dünya Savaşı’nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış, hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur.

Türkçede 1918’den itibaren “İspanyol Nezlesi” sözcük grubu kullanılmıştır.
Yıllar sonra açılan bazı toplu mezarlardan alınan örnekler sonucunda domuz gribine sebep olan H1N1 virüsünden (birkaç ufak farklılık haricinde aynı) kaynaklandığı anlaşılan hastalık, İngilizceden tercümeden dolayı “İspanyol Gribi” olarak anılmaya başlanmıştır.
Salgın İspanya’da başlamamasına rağmen İspanyol nezlesi olarak adlandırılmasının sebebi ise İspanya’nın, Birinci Dünya Savaşı’nda yer almamış olması ve askerî sansür nedeniyle diğer Avrupa devletlerinde salgından söz edilmezken İspanyol basınının salgın konusunu ilk kez gündeme getirmiş olmasıdır.

Bu göstergeler hastalığın yaş guruplarına etkisi ve tekrar eden etki dönemlerini göstermektedir.

İspanyol nezlesi ilk kez 11 Mart 1918’de ABD’nin New Mexico eyaletinde tespit edildi.
Salgın 1918 Eylül-Kasım aylarında zirve noktasına ulaşmış ve Osmanlı dahil tüm dünya ülkelerini etkilemiştir.
Hindistan’da ?17 milyon kişi, yani ülke nüfusunun %5’i bu hastalıktan ölmüştür.
ABD’de nüfusun yaklaşık %28’i hastalığa yakalanmış ve 500.000 ~ 675.000 kişi hayatını kaybetmiştir.
Britanya’da ?250.000, Fransa’da ?400.000 kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.
Fiji adalarında nüfusun %14’ü iki haftalık bir süre içinde İspanyol Nezlesi’nden ölmüştür.
Hastalığa dönemin önemli isimlerinden de yakalananlar olmuştur.
Max Weber,
Ressam Gustav Klimt,
İspanya Kralı XIII. Alfonso
Sophie Halberstadt Freud
bu kişiler arasında sayılabilir.
Metin Özata’nın yazdığı kitabına göre Mustafa Kemal Atatürk de Samsun’a hareket etme hazırlıkları içerisindeyken bu hastalığa yakalanmış ve hastalığı Beşiktaş’taki evinde atlatmıştır.
İspanyol gribi bütün dünyayı kasıp kavurduğu gibi İstanbul’u da etkilemiştir.