Hayvan dışkılarının insanlar tarafından kullanılması ve gübre savaşı ABD-Guano-Dışkı Adaları Yasası 18 Ağustos 1856

Türk Bilimi 16 Mayıs 2021 genel, Mal, TİCARET yorum Yap 3,285 Görünümler

.
CANLILARIN DIŞKI YAŞAM DÖNGÜSÜ
.
.
DIŞKI VE İNSAN
İnsan bir kimya fabrikası gibi çalışır.
İnsan en çok gaz-hava tüketir, sonra sıvı-su ve en az katı madde-yiyecekler tüketir, atıkları da yine katı, gaz ve sıvı’dır.
Gaz iki şekilde atılır, akciğerlerden ve bağırsaklardan, akciğerlerden atılan gaz yine akciğerlerden alınan gazların kullanılmış halidir, sindirim sisteminde ise geyirme yoluyla ağızdan ve yellenme yoluyla kalın bağırsaktan atılır, su ve katı yiyecekler ise ağızdan alınır ve su böbreklerden idrar olarak katı maddeler ise kalın bağırsaktan atılır.

Besinler, insan bedeninin tüketim için aldıkları ham maddelerdir, bu ham maddeler sindirim sistemlerinde işlenir, ihtiyaç duyulan maddeler alınır ve kullanılmayan maddeler atılır, atık madde olur, bu atık maddeleri dışarıya atar, dışkı olur, dışkılar çeşitli kültür ve dillerde farklı şekilde tanımlanmıştır.
“Nerde çokluk orda çöplük”, bu tanım insanların kalabalık yaşamında temizliğin olamayacağını, ya da olmadığını, zor olduğunu göstermektedir, modern şehirciliğin en önemli sorunu atıklarını zararsız hale getirmesidir, günümüzde şehirlerin atıkları denizlere boşaltılmaktadır, modern şehircilikte bu atıklar arıtma sistemleri ile en zararsız hale getirilmektedir, buna rağmen denizler hatta okyanuslar çöp yığını ile dolmuştur, dünya nüfusunun yedi milyon olduğu günümüzde atıkların tekrar kazanılması sanayi haline gelmiştir, insanlara atıklarını ayrıştırması için kanunlar düzenlenmekte ve eğitimler verilmektedir..

Canlılar bir kimya fabrikası oldukları için beslenirken aldıkları maddeler oldukları gibi atılmaz, işlerken değişimler ve çeşitli katkılar oluştururlar, bu değişimler ise insanların farklı sebepler için kullanabileceği ham madde çeşitleri oluşturur.
Canlıların beslenmesi sonucu sindirim sisteminin ihtiyaç duyulan emilimi aldıktan sonra aldığı besinlerin atıklarını boşaltır, bu dışkı atıklar kimyasal özelliklerinden dolayı insanların birçok işlerde kullanmasını sağlamıştır.
Kara hayvanlarının biriken atıkları veya biriktirilen atıkları birçok işlerde kullanılmıştır ve kullanılmaktadır, fakat deniz canlılarının atıkları denizde kaldığı için insanların faydalanması mümkün olmamıştır.
Deniz kuşları insanların yaşaması mümkün olmayan taş adaları kendilerine yaşam alanı seçmiş ve taş adalar zaman içersinde gübre adası haline gelmiştir. Yarasalar yaşam mağaralarını gübre deposu haline getirmiştir, bu dışkı yığınları insanlar için değerli mal sınıfını oluşturmuştur.
.
Gübre veya dışkı kokusu ve kimyası nedeniyle istenmeyen bir atıktır….
Fakat..
İnsanlar için her şeyin bir faydası vardır..
İnsanlar doğanın kendi işleyişi dışında her varlıktan yarar sağlamasını bilen akıllı canlı varlıklardır.
.
İnsanlık tarihi hayvanlarla iç içe bir yaşam tarihidir, insanlar hayvanların etinden, sütünden, yumurtasından, gücünden ve dışkılarından yararlanmışlardır ve günümüzde hala çok yaygın olarak yararlanılmaktadır. İnsanların özellikle öküze kutsal inançlarında yer vermesinin birçok nedeni vardır, bunlardan birincisi büyük baş hayvanların olmadığı bir tarımın olmadığıdır, yani büyük baş hayvan yoksa tarım da yoktur.
.
İnsanlar hayvanların dışkılarından yararlanmak için hayvanlara barınma ve beslenme imkanları sağlamışlardır. Birçok yerde güvercin besleme alanları kurulmuştur, hatta Güvercinlik diye yer adları da oluşmuştur. Gesi veya eski adıyla Bahçeli, Kayseri ilinin Melikgazi ilçesine bağlı bir mahalledir. Gesi’ye doğru giderken göreceğiniz ilk “eserler” sanki bir kule gibi yükselen “güvercinlik”lerdir. Güvercin gübresinin özellikle bostanların, asmaların verimini olumlu yönde etkilediği bilinmekte. Bu nedenle “Gesi bağları”nın ihtiyacını karşılamak üzere, belirli yerlere “Güvercin Konakları” yapılmış.
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/213794
.

.
Dışkı kullanımını öncelikle iki bölüm olarak tanımlamalıyız
– HAYVANLARIN İNSAN GÜCÜ DIŞINDAKİ GÜBRE-DIŞKI HAREKETİ
– İNSANLARIN HAYVAN GÜBRESİNDEN YARARLANMASI, HAYVAN GÜBRESİNİ İNSANLARIN KULLANMASI
.
HAYVANLARIN İNSAN GÜCÜ DIŞINDAKİ GÜBRE HAREKETİ; Hayvanların kendi doğasında dışkılarından sağladığı faydalar:
DOĞAL OLARAK BİTKİ EKİMİNDE FAYDASI; Hayvanlar yedikleri bitkilerin sindiremedikleri çekirdeklerini yayarlar ve doğal ekimle yeniden çıkmasını sağlarlar.
DIŞKILARIN DOĞADA GÜBRE OLARAK FAYDASI: Doğanın kendi işleyişinde hayvanlar beslendikleri alana bıraktıkları dışkıların sayesinde yiyecekleri bitkilerin yenilenmesine, yeşilliklerin oluşmasında katkıda bulunurlar.
.
En güçlü tarım gübresi kuş gübresidir.
.
.
İNSANLARIN HAYVAN GÜBRESİNDEN YARARLANMASI VE YA HAYVAN GÜBRESİNİ İNSANLARIN KULLANMASI
İnsanlar hayvan dışkılarından şu şekillerde yaralanmaktadırlar:
– YAKACAK OLARAK GÜBRE-DIŞKI KULLANIMI
– DIŞKILARIN TARIMDA GÜBRE OLARAK KULLANIMI
– LİF OLARAK GÜBRE KULLANIMI
– KİMYASAL MADDE OLARAK GÜBRE KULLANIMI
– GIDA OLARAK GÜBRE KULLANIMI
.
.
YAKACAK OLARAK GÜBRE-DIŞKI KULLANIMI
Doğrudan kullanımı; Özellikle yakacak odun olmayan tarımsal ve kırsal coğrafyalarda birçok büyük baş hayvancılık yapan köylü insanlar gübre-tezek yakarak ısı sağlarlar.
Butan gazı olarak kullanımı; Hayvan dışkıları bir haznede biriktirilip çıkan gazları yakacak olarak kullanılabilir, bazı hayvan yetiştiricileri bunu yapmaktadır.
.
.
DIŞKILARIN TARIMDA GÜBRE OLARAK KULLANIMI
Kuş gübresi tarımda kullanılan en etkili gübredir. İkinci çok kıymetli tarım gübresi koyun gübresidir, bu gübre özellikle çiçek bitkilerinde kullanılır.
Büyük baş hayvan gübresi tarım çiftçisinin doğal tarım sebze ve tahıl üretiminde çok önemli gübredir, günümüzde doğal olmayan gübrelerden önce en çok kullanılan tarım gübresidir, yine günümüzde üretilen sanayi gübresi toprağa ve ürünlere zarar verdiği düşünülmekte DOĞAL TARIM üretiminde hayvan gübresinden üretilen tarım ürünleri yüksek fiyata alıcı bulmaktadır.
.
Günümüzde solucan gübresi çok değerli gübredir, bunun tarımı yapılmaktadır.
.
.
DIŞKILARIN LİF OLARAK KULLANIMI
– Hayvan gübresi eski sosyal yaşamda kerpiç(pişmemiş tuğla) yapımında, çit yapıların duvar sıvama yapımında, yer-zemin sıvamalarında çimento olarak çok yaygın kullanılır.
– Özellikle Doğu Asya’da, fil gübresi lifleri kağıt yapımında kullanılır.
.
.
DIŞKILARIN KİMYASAL MADDE OLARAK KULLANIMI
.
– Sanayide kullanımı
– Gıda olarak kullanımı
– Tedavi amaçlı kullanımı
.
.
Sanayide dışkı kullanımı, Tarihte birçok milletin sosyal yaşamında çeşitli işlerde dışkı kullanılmıştır.
Viktorya döneminde (20 Haz 1837 – 22 Oca 1901) deri tabaklama işleminde köpek dışkısı kullanılmıştır. “Saf”, “puer” veya “pewer” olarak bilinen toplanan köpek dışkısı, “bate” olarak bilinen bir maddeyi oluşturmak için suyla karıştırıldı, çünkü köpek dışkısındaki proteolitik enzimler, tabaklama işleminin son aşamalarından önce post yapımında kullanılmıştır. Köpek dışkı toplayıcıları da “saf bulucular” olarak tanımlanmıştır.
.
Türk toplumunda acele eden kişiye “tabakhaneye bok yetiştirecek” diye deyim kullanılmıştır, çünkü dışkı işe yaraması için özelliğini kaybetmeden hızlı şekilde kullanıma geçmelidir.
.
Eski Mısır’da Amon tapınağını ısıtmada kullanılan deve tezeklerinden çıkan gazlardan, tapınağın duvarlarında, tavanında sofra tuzu gibi beyaz kristaller halindeki amonyum klorür yani nişadır birikmiştir. Buna da o dönemde “Amon’un Tuzu” denilmiş.
.
Güvercin gübresinin Güherçile yapımında kullanımı; Potasyum nitrat formülü KNO₃ olan bir potasyum bileşiğidir. Güherçile olarak da bilinen bileşik doğal hâlde kayaçlarda ve mağaralarda oluşan beyaz renkli kabuksu yapıda bulunur.
.
Kratova’da ve köylerinde hemen hemen her evde güvercin yetiştirilirdi. Barut ham maddesi olan güherçile, güvercin gübresi idi.
Mağaralardan çıkan Ekstraksiyon, “bir çözelti ya da süspansiyon içindeki organik maddeyi, çözen fakat çözelti ya da süspansiyondaki çözgen ile karışmayan bir başka organik çözgen yardımıyla ayırmaktır”.
“Potasyum nitrat”ın önemli bir doğal kaynağı, mağara duvarlarından kristalleşen birikintiler ve mağaralardaki yarasa guanosu birikimleriydi. Ekstraksiyon, guano’nun bir gün suya batırılması, filtrelenmesi ve kristallerin filtrelenmiş suda toplanmasıyla gerçekleştirilir. Geleneksel olarak guano, Laos’ta Bang Fai roketleri için barut üretimi için kullanılan kaynaktı.
Demir bileşiği ile etkili bir şekilde yapılabilir, kaynaklarda “Güvercin pisliği ile demir tozunu karıştırırsanız barut elde edersiniz” yazmaktadır.
.
Amonyak olarak kullanımı; Orta Çağ Avrupası’nda kimi ülkelerde idrar havuzları oluşturulup elde edilen konsantre (amonyak) çamaşır yıkamada kullanılıyordu. Kullanım alanları; Boyalarda, Parfümlerde, Temizlik malzemelerinde, Patlayıcılarda, Gübre yapımında, Sanayide, Nitrik asit’in üretiminde, Ürede, Plastiklerde, Endüstriyel soğutma sistemlerinde.
.
Butan gazı olarak kullanımı; hayvan dışkıları bir haznede biriktirilip çıkan gazları yakacak olarak kullanılabilir, bazı hayvan yetiştiricileri bunu yapmaktadır.
.
Gıda olarak dışkı kullanımı:
Kopi luwak ya da misk kahve, bir kahve yapılmış, kahve çilek sindirim sistemi yoluyla yemiş ve kabul edilmiştir Asya hurma misk (Paradoxurus Hermaphroditus).
Dev pandalar dünyanın en pahalı yeşil çayı için gübre sağlıyor.
.
Hindistan’da inek gübresi ve inek idrarı , geleneksel Hindu içeceği Panchagavya’nın ana bileşenleridir. Politikacı Shankarbhai Vegad , 2015’te ” Buna şahitim , inek gübresi ve idrarı kansere yüzde 100 çare” demişti.
.
Malezya’da çay, guava yapraklarından beslenen çubuk böceklerin dışkılarından yapılır.
.
Kuzey Tayland’da filler, dünyanın en pahalı kahveleri arasında yer alan Siyah Fildişi kahvesini yapmak için kahve çekirdeklerini sindirmek için kullanılıyor.
.
Kilosu 300 dolar ila bin dolar arasında satışa sunulan Luwak kahvesi, Endonezya’da kahve meyvesini yiyen misk kedisinin dışkısından elde ediliyor.
.

iRAN EŞEK DIŞKISI KÜLTÜRÜ
Eşek dışkısından sigara yapılmaktadır.
Başkent Tahran’da bulunan Şehit Bahaşti Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, eşek dışkısında bakteri, iltihap ve oksitlenmeye karşı maddeler bulunuyor. Araştırmaya göre eşek dışkısı sinüzit, mide rahatsızlığı, kadın hastalıkları, yara iyileşmesi, cilt hastalıkları ve romatizma hastalıklarına iyi geliyor.
.
Tedavi olarak kullanımı;
Mühim not.. Bu kullanımlar geleneksel kullanımdır, doktorlar tarafından onaylanmış değildir…
.
Migrende güvercin gübresi başa sürülür. Sirozda güvercin gübresi sirke ile karıştırılır. Hastanın vücuduna sürülür.
.
İdrar amonyak üretir, böcek sokmaları gibi zehirlenmelerde zehirli bölgeye sürüldüğünde zehri öldürür.
Ortadoğu’da dışkı, dizanteri, iyileştirici özellikler inancı ve ya temel gıda maddesi olarak çeşitli nedenlerle tüketilir .
.
Deve sidiği veya idrarı, develerin ürettiği idrar Arap Yarımadası’nda yüzyıllarca tıbbi amaçlar için kullanılmıştır
Yemen’de bakire develerden elde edilen idrarın litre fiyatı 20 ABD dolarına kadar çıkabilirken, bakire olmayan develerden elde edilen ürünün litre satış fiyatı 4 dolar olmaktadır.
.
Filler, su aygırları, koala’lar ve pandalar steril bağırsakla doğarlar ve bitki örtüsünü sindirmek için annelerinin dışkısını yemekten elde edilen bakterilere ihtiyaç duyarlar.
.
.
Guano-Gübre Adaları Yasası; 18 Ağustos 1856 tarihinde yürürlüğe konmuş bir olan Amerika Birleşik Devletleri federal yasa tarafından geçirilen ABD Kongresi ABD vatandaşlarının kuş gübresi olan adaları ele geçirmesi için olanak sağlar, Amerika Birleşik Devletleri adına, guano-gübre yatakları içeren adalar işgal edilmedikleri sürece sahiplenilebilinir. Aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri Başkanına, “bu tür çıkarları korumak için orduyu kullanma yetkisi verir ve bu topraklarda Amerika Birleşik Devletleri’nin ceza yargılama yetkisini tesis eder”.

AMERİKA DÜNYADAKİ DOĞAL SERVETLERİ KENDİ HAKKI OLARAK GÖRMÜŞTÜR.
.
CANLILARDA GİRDİSİ BELLİ OLMAYAN DIŞKILAR
İnsanların her farklı yapısında ayrı dışkı bulunmaktadır, derinin terlemesi, göz yaşı, burun akıntısı, kulak kiri, ağız salyası ve cinsel atıklar birer dışkıdır, bu atıkların hangi kimyasal etkisi var henüz keşfedilmemiştir, bu atıklar daha önceki tarihlerde kullanılmış olabilir, fakat şimdilik insanoğlu bu atıklar ile ilgilenmemektedir, bunun en önemli sebebi sürekli olmayıp az oluşudur.
Günümüzde en çok tüketilen yiyeceklerden olan yumurta bir atıktır, çünkü bu yumurtalar tohumsuzdur, yani istense de yavru oluşamaz.
.
.
DIŞKILARIN ARITMA SİSTEMLERİ İLE ARITILMASI
Tarihler boyu modern şehircilik arıtma sistemlerinin oluşturulması ile uğraşmıştır, modern şehircilik düzen ve temizlik sorunlarını çözmüş olan şehirciliktir. Şehirlerin en önemli sorunu arıtma sistemleridir, birçok şehrin dışkıları denizlere arıtılmadan akıtılmakta ve denizler atık deposu haline getirilmektedir.
Arıtma sistemlerinde üç çeşit arıtma yapılmaktadır:
.
FİLİTRELER İLE ARITMA
Filitreler ile arıtmalar sadece filitrenin engelleyebildiği kadar arıtma yapmaktadır, bu arıtma sistemlerinde denizlere istenmeyen katı atıklar önlenmektedir, bu da denizlerin içinde çöp dağı oluşumunu engeller fakat kimyasal ve biyolojik kirliliği engelleyemez.
KİMYASAL ARITMA
Kimyasal arıtmalar atıklardaki mikrobik varlıkları yok eder ve sonra denize boşaltır, bu arıtma kimyasalların denize karışması ve sudaki canlıların ölümünü oluşturur, istenmeyen mikroplar yok edilir iken diğer canlılar da zarar görür.
BİYOLOJİK ARITMA
Biyolojik arıtmada iki yöntem kullanılır:
– Bitkiler ile arıtma; Bu yöntemde atıkları yiyerek yaşayan bitkiler atıkların olduğu yere ekilir ve bu bitkiler atıkları yiyerek yok eder.
– Bakteriler ile arıtma; Bu yöntemde atıklar bir yerde biriktirilir, bu birikim alanına biyolojik bakteriler atılır, bakteriler atıkları yiyerek yok eder.
.
.
DENİZLERDEKİ CANLI ARITICILAR
Özellikle yakın zamanlarda çok büyük nüfuslu mega denen şehirlerin oluşması ve bu şehirlerdeki atıkların denizlere bırakılması insan sağlığı ve deniz canlılarının sağlığı için büyük tehlikedir, denizler artık kendini doğal olarak temizleyememektedir.
Bazı cins balıklar sadece çok temiz sularda yetişir iken pis sularda yaşayan canılar da bulunmaktadır, bunlar sağlığa zararlıdır.
Denizlerde bir çok canlı atıklarla beslenir, bu canlılar tüketilir ise insanlar zarar görür, bunların içerisinde midye, kefal balığı gibi ün yapmış deniz canlıları bulunmaktadır.
.
.
DIŞKILARDA YENİ BİR YAŞAM MANTAR
Dışkılardaki en önemli bir yaşam mantarların oluşumudur, mantarlar çürük, ölü yaşamlar üzerinde oluşurlar, bu mantarların bazıları insanlar tarafından yenerek tüketilir, bazıları zehirli olduğu için tüketilmez.
.
.
ÜREME VE DIŞKI BAĞI
Hayvanların anatomilerinde dışkı alanları ile üreme alanlarının ayni yerde olması ilginç bir yaratılıştır, bunun ilahi nedeni nedir bilinmez, en istenmeyen alanda yeni bir yaşam-yaratılışın olması düşündürücüdür.
.
.
HİÇ BİR İŞE YARAMAYAN İNSAN DIŞKILARI
Hayvanların dışkıları birçok şekilde tarihler boyu kullanılmasına rağmen dünya nüfusunun yedi milyon olduğu günümüzde hala insan dışkılarının nasıl yok edileceği en büyük sorun ve sorudur, gittikçe artan büyük şehir yaşamları insanları toplu yaşama sevk ederken insan atıklarının bu kadar çok olduğu bir dünyada her gün hiç bir işe yaramayan binlerce ton dışkı oluşmaktadır..
Doğuştan hemen sonrası dışkılarını atmayı öğretilen insan oğlu, bu dışkıları temizlemek için yeterince çalışmamıştır.
.
.
GÜNÜMÜZ MODERN SOSYAL YAŞAMIN ATIKLARI
Modern sosyal yaşam çok miktarda atık oluşturmaktadır bu atıkları şöyle sıralayabiliriz
– DIŞKI ATIKLARI
Bu atıklar insanoğlunun var oluşundan beri aynıdır
– EV ATIKLARI
Bu atıklar teknoloji ve sosyal değişim ile değişmektedir, en zararlı atıklar petrol ürünleri atıklarıdır, petrol ürünleri atıkları çok uzun yıllar doğada kaybolmaz, zararlı etkileri devam eder, bunların önemli bir kısmı geri dönüşüm ile tekrar kullanılmaktadır, kimyasal atıklar ikinci sıradadır, özellikle temizlik için kullanılan kimyasallar canlılar için ölümcül olabilir, beton atıkları üçüncü sıradaki atıklardır, beton atıkları henüz dönüşüm yapılmamaktadır, dördüncü önemli atıklar maden atıklarıdır, maden atıkları çok değerli atıklardır, kazanılması zordur, sonraki atıklar bitkisel atıklardır, bitkisel atıklar değerlendirilir ise çürür gübre olur.
– SANAYİ ATIKLARI
Sanayi atıklarının bir kısmı ev atıklarının aynisidir, ev atıklarından farklı olarak hem çok hem de tehlikeli kimyasal atıklardır, kimyasal atıklar en zararlı atıklardır, kimyasal atıklar canılar için ölümcül atıklardır.
.
.