SURİYE TÜRKMENLERİ VE TERK EDİLMİŞLİK KADERİ -Ali Öztürkmen

Ev / Genel / SURİYE TÜRKMENLERİ VE TERK EDİLMİŞLİK KADERİ

SURİYE TÜRKMENLERİ VE TERK EDİLMİŞLİK KADERİ

Bugün Suriye coğrafyası olarak bilinen topraklara Türkmenlerin geliş tarihleri 968 Tarihinde Tolunoğulları Devleti ile başlamış,

Tolunoğulları Mısır’da kurulmuş İslam devletidir. Kurucuları Türk kökenli hanedanın iktidarda olduğu Mısır devletidir. Halkın çoğunluğu Araplardan oluşmaktaydı. Türk yönetiminde Mısır’da kurulan ilk devlettir. Bu devletin döneminde Mısır bayındır hale getirlmiş, han, hamam, cami gibi sosyal ve dini tesislerle donatılmıştır.
En güçlü dönemi kurucusu Türk asıllı Fergana’dan gelme asker kölesi olan Ahmed bin Tolun dönemidir. Mısır, Tolunoğullarıyla birlikte ilk kez bağımsız olarak yönetilmiştir. Ahmet bin Tulun ekonomi alanında yaptığı düzenlemeler ile Mısır tarihinde yer edinmiştir. Bu dönemde Filistin, Bingazi, Suriye (878’den itibaren), Antakya ve Mersin alınmıştır.
Oğlu Humareveyh döneminde elden çıkan Suriye tekrar geri alınmıştır.

Selçuklu Dönemi’nde Oğuz boylarının bu topraklara göç etmesiyle yoğunluk kazanmıştır. Selçuklu Devletinin Suriye’nin yönetimini atabeylere bırakmasından sonra Haçlı Seferleri ve Kudüs’ün fethi başta olmak üzere Türkmenler bu coğrafyada etkin bir rol oynamaya başlamıştır. Türkmenlerin bu topraklardaki varlıkları, Tolun Oğulları ve Selçuklularla başlayan Türkmen varlığı ve hakimiyeti , Osmanlı’nın Birinci Dünya Savaşı sonucu bu toprakları kaybetmesine kadar, 1000 yıl sürmüştür. Bugünkü Suriye, Filistin, Lübnan,Ürdün, Mısır ve Irak ta. Türk unsuru bu toplumları oluşturan ana unsurlarından biridir. Suriye toprakları çeşitli medeniyet ve kültürlere ev sahipliği yapan ve pek çok istilaların, hadiselerin meydana geldiği, eski ve kritik bir mevkie sahiptir. Müslümanların Suriye’ye hâkim olmasına kadar bölge Amoritler, Fenikeliler, İbraniler, Hititler, Persler, Makedonyalı İskender, Roma ve Bizans imparatorlukları idaresinde kalmıştır. Peygamberimiz Hazret-i Muhammed’in tebliğ ettiği İslam dini bütün Ortadoğu’ya yayıldığında, Suriye de İslamlaşmıştır , Hazret-i Ebu Bekir’in halifeliği devrinde, İslam ordularının seferlerine açılan Suriye toprakları, Hazret-i Ömer zamanında 635’te fethedilmiş, bölge İslam topraklarına katılmış ve Araplar etkin rol oynamaya başlamıştır, eski adı Dımaşık olan Şam bölgenin en büyük şehirlerinden biri olmuştur, ve Bilet El Şam veya Şam memleketi ise coğrafi bölge olarak Araplar arasında kuzey anlamına gelmekte ve Suriye’nin yanı sıra Filistin, Ürdün ve Lübnan’ı içermektedir.


Emevi Hanedanlığı 662 tarihinde Suriye’de kurulmuş ve Şam şehri hanedanlığın merkezi olmuştur bölge Emevi Halifeliğinden sonra, (662-749) Abbasilerin hâkimiyetine geçmiştir. Yavuz Sultan Selim, 1516 yılında Mercidabık’ta Memlukluları yenerek bu günkü Suriye topraklarını Osmanlılara bağlamıştır. Suriye Türkmenleri başlangıçta göçebe olarak hayat sürdürmeleri bu topraklarda sonradan yerleşik hayat düzenine geçmişlerdir. Konar-göçer ahalinin merkeziyetçi bir devlet nizamı ile bağdaşmayan  hayat tarzları yüzünden yerli halka büyük zararlar vermelerine engel olmak, Arap Bedevilerinin Haç kafilelerine saldırılarını ve yağmalarını önleyerek, ulaşım yolların güvenliğini sağlamak, Harabe ve boş yerleri imar etmek, toprakları yeniden ziraata açmak, (1691-1699) yılları arasında konar-göçer halkın Osmanlı hükümeti tarafından iskan edilmesinin bazı sebepleriydi .

Tolunoğlları ile başlayan 1ooo yıllık Türk hakimiyetinin son 402 yılı 1918 yılına kadar sürmüştür. Bölge bu sürede derin Türk kültürü ve etkisi altında kalmıştır bölgede büyük Türk izleri ve eserleri bırakılmıştır,. Bu etki kendisini irk ve kültür konusunda göstermiş; Suriye ve Mısır lehçeleri en fazla Türkçe kelime içeren Arap lehçesi olmuştur. I. Dünya Savaşı sonuna kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalan Şam, Trablus ve Halep eyaletleri şeklinde yönetilen Suriye, Türk yönetimi altında kültürel, sosyal ve ekonomik açılardan kalkınmış ve en huzurlu dönemini geçirmiştir. 30 Ekim 1918 Mondoros mütarekesine kadar aşağı yukarı 1000 yıl Türk hâkimiyetinde kalan Suriye, İngiliz ve Fransız işgaline uğramış.

Suriye’nin Fransızların idaresine girmesiyle birlikte Osmanlı devrindeki huzur ve müreffeh hayatın yerini, anarşi ve sefalet almıştır. Suriye’de Müslüman Sünniler çoğunlukta olmasına rağmen, idarede Fransızlar, Ermeniler ve Nusayriler hâkim olmuşlardır.



.

Bugünkü Suriye 17 Nisan 1946 yılında Fransız denetiminde bağımsız bir devlet haline gelmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti ve Fransa mandası altındaki Suriye’nin hükümeti arasında imzalanan 20.ekim1921 tarihli Ankara anlaşmasının 7 maddesi Suriye deki Türkmenlerin resmi dillerinin Türkçe olması ve tüm kültürel ve sosyal haklarının korunmasını içermekte bu madde Türkiye’ye tarihi bir sorumluluk ve garantörlük hakkı vermektedir .

 

20. yüzyılın ortalarından itibaren başlayan ve bu günümüze kader yaklaşık yüz yıl süren asimilasyonla Suriye Türkmenlerinin Yüzde Altmışı gibi büyük bir kısmı Araplaşmıştır, özelikle faşist Baas ve Esad dönemlerinde asimilasyon devletin resmi politikası haline gelmiştir .

Oğuz Türkmenleri’nin ve Memlûk Kıpçakları’nın torunları olan Suriye Türkmenleri, Şam bölgesinde yaşayanların, Şam Türkmeni, Halep ve Rakka bölgesinde olanlara Halep Türkmeni, Lazkiya bölgesinde bulunanlara da  Bayır-Bucak Türkmeni denilmektedir. Bayır Bucak Türkmenleri aslan karaman oğulların dandır. Bu ülkede asli unsurdan biri olan Suriye Türkmenleri azınlık bile kabul edilmemektedirler . Türkmen kahramanı

Suriye bu gün boy yapısını koruyan bazı Türkmen boy ve kolları:

Beydilli; Kadirli, Arapli, Begmişli, Ulaşlı, Karaşıhlı, Güneçbayraktar, Gazlı.

Elbeyli; Gavurılli, Şahveli, Tırıklı, Tavli.

Ferizli; Kara Taşlı, Doğanlı.

Barak; Tabur, Kasımlı, Torun, İsallı, Tiryaki, Gökbakan, Mahmutlu.

Bayat; Bayındırlı, Budak, Karkin, Karamanlı, Sallur , İsabeğli,Karakeçili, Musabeğli.

Avşar; Bayındır, Berilli, Torun, Yörük, İse Beyli.

Karamanlı; Şark Evli, Gızıklı, Boz geyikli Dede, Karakoyunlu., Sincar.

Türkmen boyları yaşamaktadır.

Bu Türkmen boyları ile Anadolu’daki uzantıları olan Türk boyları arasında inançlar, gelenekler ve folklorik pratikler bakımından çok önemli benzerlikler bulunmaktadır.

Suriye’de yaşayan Türkmenler’in nüfusu 2010 verilerine göre 3.500.000 olup nüfusun 1.5 milyon anadili olan Türkçeyi rahatça kullanmaktadır . 2 Milyon ise Araplaşmış durumdadır ve çoğunlukla büyük şehirlerde ( Şam, Halep, Humus, Hama) yaşamaktadırlar.

Osmanlının bu topraklardan çekilmesi ile Suriye Türkmenleri Türkiye’den uzak olmayı kabullenemediler ve Ahmet Nabğalı liderliğinde milli mücadeleye başladılar Gazi Mustafa KEMALİN ilgisini kazanmış bir kahraman olan NABĞALI ne yazık ki, bir Fransız ajanı tarafında suikast sonucu şehit edilmiştir.

O günden bu güne kadar Suriye Türkmenleri bir lider çıkaramamışlardır, liderlik sıfatı olmayan kişiler kendilerini lider olarak tanıtsalar da. Ayrıca bir gerçek vardır ki kimse inkar edemez, Fransa işgaline karşı oluşturulan Türkmen çeteleri büyük kahramanlık göstermiştir, Halep’te Nüveyran OĞUZ ve silah arkadaşı Kargen Tirken POLAT DİŞŞO, Lazkiya da ise Suhta  Ağa komutasında Türkmen çeteleri oluşturulmuş ve Gazi Mustafa Kemal ATATÜRKÜN takdirini kazanmış kahramanlardır, Nüveyran OĞUZ Fransa yanlısı Elbeyli beylerini Sipahiler Köyünde Küvayi Milli Kuvvetleri ile birlikte öldürülmesi ne intikam olarak tarih Mayıs/1940 Gaziantep’te Şehit edilmişti ve silah arkadaşı Kargen Tirken POLAT DİŞŞO ise Halebin Munbiç ilçesinde Şıh Yahya köyünde Fransız askerlerine karşı taarruz esnasında Şehit edilmiştir ne yazık ki pek çok hatırlanmaz.

Suriye’de Toplam 350 üzerinde Türkmen köyü vardır (büyük şehirler harlarından başka) . Suriye hükümeti, son yıllarda Türkçe yer adlarını Arapça’ya çevirmiştir. (İsabeğli) “İseviye”, Kabamazı “Belutiye”, (Çobanbey) “Al Rai”, (Havahüyük)“Telhava”, Daşlihüyük “TalHajr”, Turunç “Ümil tüyur”, olmuştur.

Suriye’de Türkçe eğitim yapan okullar olmadığı gibi. Türkmenleri bir arada tutan her hangi bir teşkilat da yoktur. Köy ve kasabalarda yaşayan Türkmenler kendi aralarında Türkçe konuşmayı sürdürürler. Yüksek eğitim yapan Türkmenler’in sayısı çok azdır ve Türkiye’de eğitim alanlar ise Suriye’ye geri dönmemişlerdir. Bu da halk arasında kötü bir etki yaratmıştır. Türkçe okur yazar nerede ise yok denilecek kadar azdır. Türkçe çıkan yayın organları, 1922’den 1937’ye kadar, sürgündeki Refik Halit’in de katkılarıyla renklendirdiği, “Doğru Yol” ve “Vahdet”‘tir. Suriye Türkmenleri, şiveleri ve edebiyatları bakımından Türkiye’nin bir uzantısı gibidirler. Suriye’de konuşulan ağız da, Hatay bölgesinde konuşulan Türkmen ağızlarının bir devamı niteliğindedir. Hama ve humus Türkmenlerinin şivesi eski Osmanlı ağzına daha yakındır, ve bazı bölgelerde ise Azerbaycan ağzına yakınlık bulunmaktadır.

Halep Türkmenleri:

Halep Anadolu dan önce Türkleşen bir Şehir olup, Selçuklu ve Osmanlı döneminde Halep Şehri çok büyük önem verilen bir kentti, Osmanlı Devleti döneminde Türk nüfusunun idari merkezi Halep’ti. Halep, sokaklarında Türkçe konuşulan, Türk mimari ve sanat eserlerinin çok fazla olduğu bir kentti, bu izlenimler çok belirgindi. olup

Halep, Anadolu dan önce Türkleşen eski bir Türk Şehri olmuştur, Halep Şehri bir çok Türk büyüğünü bağrına basmış tır, Süleyman Şah, Türkmen Şiiri Bağdatlı Nesimi, Seherverdi, Aşık Garip ve Aşık Kerem gibi niceleri. Türkler Anadolu’ya yapmadıkları eserleri Haleb’e yapmışladır. Suriye’nin Halep şehrinde çok sayıda Türkmen yaşmaktadır. Şehir de Hüllük (büyük bir Türkmen Mahallesi), Kadi Asker, Hayderiyye ve Eşrefiyye Türkmenlerin yaşadıkları Mahallelerdir, kırsalda ise Cerabulus, Çobanbey, Münbiç, Azez olan bölgede Türkmenler yaşamaktadırlar.

me

Halep İli Şehir merkezinde bulunan ve boy yapısını kayıp etmiş Türkmen kökenli bazı aileler:

Şahbender, Ataşoğlu, Muderrıs, Basmacı, Kethuda, kahya, Ağa, Paşa, Salur, Çelebi, Zıkırt, Sılo, Garkinavi, Türkmeni, Utri, Delati, Kerküklü, Hıbbu, Bazarbaşi, Dellalbaşi, İzmirli, kerzün, Bekir, El beli, Kevakibi, Mahli, Barak, Gillo , Deymuk, Reşit, Aebo ,Esvad , Şekşuk, Mılla, Yeğen, El Türk, Sayıslı, Kör, Sarı, Sarı güzel, Bölükbaşı, Eşki, Nesimi, Haydar, Biriçikli, Mamo, Dışşo, Beydilli, Tokuz, Mertdilli, Maraşlı, Sasile, Hoca, koca, Hazuri, Kemalmaz, Altıncı, Katırcı, Kilisli, Derde, Dudık, Bekir, Neyyal, Çavuş, El Esvat, Yozgatlı, Kayyali, .

Haleb’in kırsalında Türkmen köylerinin sayısı ise 145 köyün üzerindedir.

Halebin  Bazı Türkmen köyleri:

İl  :    Halep                                                       İlçe: El Bab

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Çobanbey

El Rai

kocalı

El Misene

Kalkım

El Nahda

Memilli

Um El Sedeye

Vakıf

El Vakıf

Zılıf

Zuluf

Doyuran

El Toyran

Kersenli

El kersenli

Edebet

Hadabat

Ayyaşa

El Ayyaşa

Alıcı

Tel Atiyya

Halil Oğlu

El Haliliye

Mazıcı

El Amiriye

Haji Veli

Haj Vali

Sekizler

El Musemmene

Çörten Hüyük

Tel Mizab

Paltacık

El Zahra

Taş Kapı

Bab El Hacar

Hava Hüyük

Tel Hava

Hasla

Halisa

Haji Köse

Haj Köse

Arapçordik

El Eyubiye

Öküz Öldüren

El Verde

Askerin Harabesi

Hirbit Asker

Aşnenın Harabası

Mazrat Haj Vali

Sinsile

Sinsile

Başköy

Kıbbesin

Mulla Yakup

Şih Yakup

Buzluca

Selce

Boğaz

Boğaz

Tililih

Tililih

Bizeaa

Bizeaa

İl  :    Halep                                                       İlçe: Carabulus

Doğu Avşar Ocağı

El Avşariye El Şakiyye

Um Rosetahtani

Um Rosetahtani

Balabay

Balabay

Amarine

Amarine

Balban

Balban

Daş Atan

Daş Atan

Çemil

Çemil

Tel Şeir

Tel Şeir

Zügara

Zügara

Dügünük

Dügünük

Kantara

Kantara

Taşlı Hüyük

Tel Hacar

Belva

Selva

Beliz

Bilis

Yağmacı

El Mugira

Sipahiler

El Vursen

Arap Aziz

Arap Ezze

Yıldız

El Nicme

Gındıra

Gındıra

Gındırıya

El Gındırıya

Boz Hüyük

Tel Agbar

Zirbe

Zirbe

Zugara

Tel Cimel

Kullu

El Kuliya

Gubba

Gubut Türkmen

Nabgah

Nabgah

Haydar Başa

Haydar Başa

Dendel Oğlu

Dendel Oğlu

Eyn Dedet

Eyn Dedet

Yusuf Bey

Yusuf Bey

Debis

Debis

Avşariyye

Avşariyye

Kanlı kuyu

Cubul Dem

Kara Göz – batı

Eyn El Suvde

Kadılar

El Kadi

Taflı

Tafli

Şehit Mirze

Mirza Şehit

İl  :    Halep                                                       İlçe: Munbiç

Batı  Avşar Ocağı

El Avşariye El Garbiyye

Şefir

Şefir

Beş Çurın

Beş Çurın

Camus Veren

El Camusiyye

Ağ Taş

Hacar El Abyad

Cubbul  Arus

Cubbul  Arus

Bir Hıllo

Bir Hıllo

Cubbul Kader

Cubbul Kader

Cute

Cute

Hammem Sagir

Hammem Sagir

Hayye Sagir

Hayye Sagir

Hayye Kabir

Hayye Kabir

Hırfen

Hırfen

Taffal

Taffal

Gazzeviyye

Gazzeviyye

Kabir İmo

Kabir İmo

Mugiret

Mugiret

Boz Geyikli

Boz Geyikli

İl  :    Halep                                                       İlçe: Azaz

Kefer Neye

Kefer Neye

Telelin

Telelin

Kefer  Şuş

Kefer  Şuş

Kara Mezer

Kara Mezer

Barak Atlı

Baragite

Şemmerin

Şemmerin

Elbil

Elbil

Sucu

El Selama

Kara Köprü

Kara Köprü

Muarrast El Hatib

Muarrast El Hatib

Tel Ar

Tel Ar

Dudiyen

Dudiyen

Çekkeh

Çekkeh

Yeni Yapan

Yeni Yapan

Harcele

Harcele

Delha

Delea

Raeil

Raeil

Türkmen Bareh

Türkmen Bareh

Muarin

Muarin

Uveylin

Uveylin

Saman Dere

Sandara

Havar

Havar Kılıs

İğde

Zeyzefun

Gidriş

Gidriş

Şiferin

Şiferin

Carıs

Carıs

Tel Şeir

Tel Şeir

Migidin

Migidin

Kefer Kan

Kefer Kan

Bahvarta

Bahvarta

Cine

Cine                     Eterıb

İl  :    Halep                                                       İlçe: Afrin

Çeleme

Çeleme

Muarrata

Muarrata

İl  :    Halep                                                       İlçe: Ayin Arab

Göbek Heyyele

Heyyele

Görük

Görük

Lazkıya Türkmenleri:

Karaman oğlu Türkmenlerinden olup Osmanlı döneminde iç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinden buralara yerleştirilmişlerdir .Suriye’nin Akdeniz kıyılarında, başta Lazzikiye şehir merkezi Cimmel Harası (Türkmen Mahallesi) olmak üzere Basit, Bayır, Kesap nahiye ve köylerinde Bayır-Bucak Türkmenleri yaşamaktadır.

Lazkya ilinde Türkmenler’in yaşadığı köyler ise:

İl  :   LAZKİYA                                                  İlçe:

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Gebelli

Gebelli

Rabiya

Rabiya

Şeren

Hılva

Gök Dağ

El Hadrae

Gülcük

El Dura

Çanlı

Gameme

Salır

Salır

Akça Bayir

Akça Bayir

Cüb

Cüb

Cüb Torus

Cüb Torus

Yukarı Karamanlı

Aşağı Karamanlı

Murutly

Murutly

Rihaniyye

Rihaniyye

Çemeren

Şahrura

Kabaklı

Kabaklı

İsa Pinar

İse Beyli

İseviyye

Dervişen

Çükürçak

El Vadi

Kara Bacak

Sude

Aplaklı

Beit Aplak

Kepir

El Kabir

Kelez

Kelez

Yamadi

Yamama

Çardaklı

Beit Çardak

Nisbin

Nisbin

Yümüçak

Yümüçak

Gantara

Gantara

Gıbrıh

Ravda

Günyeli

Günyeli

Ümmetli

Hamitli

Baldırlı

Sılayip Türkmen

Sılayıp Türkmen

Burç İslam

Burç İslam

Katsal Maaf

Katsal Maaf

Türkmenli

El Temime

Turunç

Umul Tuyur

Zinzif

Zinzif

Avanlı

Beit Avan

Mılıklı

Beit Mılık

Yukarı Almalı

Tıfahiye Foganiye

Aşağı Almalı

Tıfahiye Tahtaniye

Mılla Mahmutlu

El Mahmudiye

Bedruse

Bedrusiye

Fakıh Hasan

Şih Hasan

Saray

Saray

Dağdağan

Dağdağan

Keşiş

El Gasseniyye

Ferizli

Beit Feres

Çamırlı

Rihan

Kaymaz

Kaymaz

Çirit Ali

Şekiriye

Keseçik

El Halidiye

Fakılı

Beit Vali

Keren Gül

El Berki

Meydançık

Yumurcak

Gülcak

Kesecik

Çalkamalı

Saldıran

Saldıran

Kalabah

Kalabah

Ayuşlu

Filik

Filik

Humus Türkmenleri :

Humusta bir ata sözü vardır “Humusta kim derse ben Türkmen değilim o asılında humuslu değildir “, çünkü eski Arap tarihçisi Bin El Esir a göre, 11. Yy da humusu büyük bir deprem yıkmış, tamamını viran etmiştir, sonra humusu yeniden tamir eden Türkmenlerdir (Zingilar ve Selçuklular), Nureddin Mahmut bin Zinki tarafından imaredilen humusun merkezinde eski Semtlerinden birinin adı Haratul-Türkmen (Türkmenler Mahallesi) ve eski şehir kapılarından birisi babu- Türkmen (Türkmen kapısı) dır ama günümüzde bu semtlerde yaşayan Türkmenler çoğu Araplaşmıştır, Osmanlı imparatorluğun devrinde Humus ve Hama’ya yerleştirilmeğe davet edilen ve iskana mecbur olan oymaklar şunlardır: Kara Avşar, înallu, Döğer oğlanı, Hama Değeri Mustafa kethüda, Hama Düğeri tabi-i Derviş kethüda, Şam Beğmişlüsü, Hüccetlü, Kapu-uşak, Eymir-i Dündvarlu, Çozlu Çerkez-oğulları, îdris Kethüdaya tabi Abalu, Tokuz han Harbendelüsü, Kara Tohtemürlü, Köse Kethüdaya bağlı Şerefli, Uşak obası, Beşîr-oğulları obası, Eymir-i Sincarlu, Bozlu, Ebu Derda’ya bağlı olan Bozlu ,Tohtemürlüsü, Salur (Sellüriyye) türkmenleri, Dindaş oğlu îsmail Bozulus’a bağlı olan Genceli Avşarı, Kızıl Ali, Danişmendlü’ye tabi Kara Halil.

Humus İli Şehir merkezinde Türkmen asıllı aileler:

Atası, Hüseyni, Vafai, El Reyis, Türkmeni, Cansız, Delati, Şişekli, Küvetli, Osman, Eşekli, Bayırlı, Şehirli, El Sufi, Ataai, Tuzuklı, Delati, El Şimali, Kiriai, Assaf, Kundakçı, El Satlı, El Türk, El Şereflı, Şemsi Paşa, El Amin, Bali, Kahya, Kihya, Nekdeli, Mamiş, Mahli, Haznadar, Kyşi, El Terzi, Ramdun, Hamiş, Bazarbaşi, Dendeşi, Şeherli, Belhus, Dükkancı, Abulleben, Sallur, Kassap, Barak, Acioğlan, Nebo, Abduldeyim, Hoca, Küvetli, Amran, Kehi, Deli Osman, Sevadiye, Küçük, Huvçük, El Umar, Sufi, Bekir, Hazzüri, Eço, Mıhı, Uyun El Sud, Torun, Osman, Garut, Mahmut, Kaddi, Torun, El Bakrasi,El Emin, Balli Sufi, Hamiş, Çuhadar, Cansız, Çelebi, Hüsemi, Atmaz, Sivaslı, Ahras, El Hulu, Sıriea, Mılla, Taş, Satli.

Humus ili kırsalında bulunan Türkmen köyleri ise.

İl  :    Humus                                                     İlçe:

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Tensin

Tensin

El kırad Dasniye

El kırad Dasniye

El Kacer

El Gırnata

Kinyit El Asi

Kinyit El Asi

Kisin

Kisin

Kara hılı

Akrab

Hazur

Hazur

Umulkasab

Umulkasab

Arcun

Arcun

Dar El kebir

Dar El kebir

Kala

Burç kayi

Sinisil

Sinisil

Hırbıt Sude

Hırbıt Sude

Gızhıl

Gızhıl

Telbise

Telbise

Semekiyet

Semmekiyet

Rebiea

Rebiea

Semalil

Semalil

Kefer Nen

Kefer Nen

Cubeb El Zeyit

Cubeb El Zeyit

El Hüseyniye

El Hüseyniye

Nizariye

Nizariye

Cusey

Cusey

Fırıklus

Fırıklus

Hulih

Hulih

Sabuniye

Sabuniye

Hırbit El Tine

Hırbit El Tine

Bıdede

Bıdede

Teldu

Teldu

Sayid

Sayid

Hubub El Rih

Hubub El Rih

Meşrue Geneye

Meşrue Geneye

Mesel Hule

Mesel Hule

Baruha

Baruha

Ganto

Ganto

Resım Bagıl

Resım Bagıl

Umulkasab

Umulkasab

Tel Keleh

Tel Keleh

Zare

El Zare

Haret

Haret

Hasırciye

Hasırciye

Baruha

Baruha

Muhtariye

Muhtariye

Tirmali

Tirmali

Şabeniye

Şabeniye

Zimemir

Zimemir

Zafereni

Zafereni

Cusi

Cusi

Nizariye

Nizariye

Gacer      garbi

Mercıl Kıt

Harıt Türkmen

Harıt Türkmen

Tel Kalah

Tel Kalah

Hama Türkmenleri:

Suriye’nin Hama şehri ve Köylerinde azımsanmayacak sayıda Türkmen bulunmaktadır ve bunlar Humus Türkmenlerinin usantısıdır, Türkmenler genellikle Hama Şehir merkezindeki yaşayanların çoğu Araplaşmıştır, köylerinde ise çoğunlukta Türkmence konuşulmaktadır.

 

Hama İli Şehir merkezinde Türkmen asıllı aileler:

El Ezam, El Asam, El Şarabi, El Sadi, Çiçekli, Gizi, Masarci, Saraç, Uzun, Koçen, Kavut, Gıbış, Koçek, Goca, Hurşid, Erşid, Kundakcı, El Bek, Kocak, Torun, Kasım, Muhammet, Osman, Recep, Paşa, Deli, Akballıya, Ağa,Tınış,Türkmeni.

Hama’ya bağlı bazı Türkmen köyleri :

İl  :    Hama                                                     İlçe:

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Tirimis

Tirimis

Tıllıf

Tıllıf

Hırbınefsıh

Hırbınefsıh

Hılleh

Hılleh

Caciyeh

Caciyeh

Dir Firdis

Dir Firdis

Circisi

Circisi

Aşık Ali

Aşık Ali

İl  :    Hama                                                     İlçe: Selemiye

Muharam Tatani

Muharam Tatani

Tel Hasan Paşa

Tel Hasan Paşa

Osmaniye

Osmaniye

Kuputulhat

Kuputulhat

Uveir

Uveir

Ayin El Nısır

Ayin El Nısır

Tel Sinan

Tel Sinan

İl  :    Hama                                                     İlçe: Misyaf

Beyyada

Beyyada

El Beydae

El Beydae

Huveir Türkmen

Huveir Türkmen

Beit Nater

Beit Nater

Ayin Debiş

Ayin Debiş

Beit Aslan

Beit Aslan

Hırmıl

Hırmıl

Gartman

Gartman

Şam Türkmenleri:

Türkmenler genellikle Şam Şehir merkezindeki Muhacirin ve Meydan semtlerinde ve az sayıda da köylerinde yaşamaktadırlar çok sayıda Şehir merkezinde bulunan Türkmen asıllı aileler Araplaşmıştır, ve bunun yanı sıra Türkiye’den Cumhuriyetin ilanından sonra bazı aileler Şama yerleşmiştir bunların sayıları 3 bin civarındadır.

Şam İli Şehir merkezinde Araplaşmış Türkmen asıllı aileler:


Ağrıbuz, Akbıyık, Aclıkın, İlçi, İbiş, Bereket, Bizim, Boğa (El-Hüseyini), Begdaş, Beyazid, Beytar, Terzi, Şeybani, Tillü, Temirağa, Türkmeni Tarakçı, Demir, Kaleci, Keçeci, Cebeci, Çuhadar, Çolak, Hani, Hoca, Hurdacı, Dalati, Dardari, Dergil, Duhman, Deveci, Rahavancı, Zirkli, Zeki, Zengi, Serdest, Sakati, Sultan, Trabzonlu, İzmirli, Antepli, Urfalı, Mardinli, Tokatlı, Erzrumlu, İstanbuli, Moralı, Şerbeci, Şerbetci, Şemdinağa, Sarıcalı, Karabatak, Gençosman, Gencyusufpaşa, Sabbağ, Susu, Tavlu, Abid, Abacı, Arabikatibi, Attar, Itri, Azim, Azme, Kabbani (Akbıyık dalı), Katlan, Kaşlan, Kassab, Kaltacı, Kuvvetli, Kapıkolı (Kolı), Mahmalcı, Merdembeg, Malas, Malatyalı, Nakişbendi, Uzun, Keleş, Buhari, Buharalı, Dağıstani, Dokmak, İmadi, Muradi, Biyk,
Sılo, Kem almaz, Kerkütlü, Basmacı, Kerküklü.

Şam’ın kırsalında bulunan Türkmen köyleri ise:

İl  :    Şam                                                İlçe:

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Bily

Bily

Kaldun

Marah

Rihayba

Rihaybeh

Hatit Türkmen

Hatit Türkmen

Deraa Türkmenleri:

Deraaa Türkmenleri genellikle Araplaşmışlardır Osmanlı döneminde Haç yolu güvenliğini sağlamak amaçlı yerleştirilen Türkmenlerdir, bir uzantıları ise Ürdün’ün içlerine kader devam etmektedir ve oralarda da yerleşik Türkmen köyleri bulunmaktadır Deraa Şehir merkezinin yanı sıra Türkmen nüfusunun yaşadıkları Belde ve Kasabalar ise .

İl  : Deraa Türkmenlerin çoğulnukla  yaşadıkları Köy ve kasabalar İlçe:

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

El Hara

El Hara

Mearaba

Mearaba

Neva

Neva

El Hirak

El Hirak

Şih Miskin

Şih Miskin

El Gariye

El Gariye

El Sahva

El Sahva

Inhıl

Inhıl

El Cize

El Cize

Maraba

Maraba

Balay

Balay

Bursa

Bursa

Barak

Barak

Rakka Türkmenleri:

Rakka veya Budak adı ile bilinen bir bölgedir Osmanlı döneminde Halep ve Rakka arasında bulunan Gulap bölgesine veya Çölüne çok sayıda Türkmen Boyları yerleştirilmiştir özelikle 1679 yılında İskan Beyi Feriz Bey komutasında Sivas, Yozgat ve Kahraman Maraş Bölgelerinden çok sayıda Türkmen boyları yerleştirilmiştir, ve bir çoğu iskanı kabullenmeyip Anadolu’ya ve Acemistana geri dönmüşlerdir. sonrasında Osmanlı ile iskan savaşı yaşanmıştır ve çok sayıda Türkmen yok olmuştur, ve bu gün Rakka il sınırı içerisinde il merkezinden Türkiye sınırına kader olan bölgede Türkmen yerleşimi bulunmaktadır, bu Türkmenler Dulkadiroğlları Devletini kuran Türkmen Beylerinin, Şahseverin Torunlarıdır,

Rakka Türkmenlerin çoğunlukla yaşadıkları Köyler ise:

İl  :    El Rakka                                                     İlçe:

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Tel Hamam

Tel Hamam

Hamam Türkmen Şarki

Hamam Türkmen Şarki

Hamam Türkmen Garbi

Hamam Türkmen Garbi

Zeybagiye

Zeybagiye

Menara

Menara

Demeşliye

Demeşliye

Menera

Menera

Belva

Belva

Rucim El Cahaş

Rucim El Cahaş

El Azize

El Azize

Doğaniye

Doğaniye

Biratvan

Biratvan

Tel Mendo

Tel Mendo

Sırt

Sırt

Kantara

Kantara

Tel Fendır

Tel Fendır

Yargoy

Yargoy

Suluk

Suluk

El Vasita

El Vasita

Hırbıt Zirih

Hırbıt Zırıh

Cubul Arus

Cubul Arus

Tartus Türkmenleri:

Osmanlı döneminde Humus ili ila Lübnan sınırı arasında Türkmenleri yerleştirildiği bir bölge olan Tartus ta şu Türkmen köyleri bulunmaktadır:

İl  :    Tartutus                                                    İlçe: Safite

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Zok Türkmen

Mitras

Beit Ahmet Fenus

Beit Ahmet Fenus

Bisitin

Bisitin

İdlib Türkmenleri:

İdlib’in Cisir-Şugur ilçesinde Şehir merkezinde Türkmen adındaki semte ve kırsalında Türkmenler yaşamaktadır bunlar Reyhanlı Türkmenlerinin bir uzantısıdır bulunduklar köyler ise

İl  :    İdib                                                İlçe: Cisir Şugur

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Vericine

Adneniye

Selhap

Kesır İde

Sukkeriye

Mended

Mended

Heyte

Heyte

Goneytıra veya Gölan Türkmenleri:


1967 Suriye-İsrail savaşı sırasında yerleşmiş oldukları Golan tepelerinden çıkarılan Colan (Golan) Türkmenleri, bugün bir kısmı Golan’da (Birleşmiş Milletler kontrolündeki Goneytıra) olmak üzere yoğun olarak Şam’ın Seyyide Zeynep, Hacaresvet ve Kadem yoksul semt ve varoşlarında yaşamaktadırlar. Sayıları yetmiş bin civarında olan Colan (Golan) Türkmenlerinin işgal altında bulunan ve işgalden önce yaşadıklar köyler ise:

İl  : Goneytıra işgal altındaki Gölan Tepelerindeki Türkmen köyleri

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eski Türkçe ismi

Yeni Araplaştırılmış ismi

Eyn Ayşe

Eyn Ayşe

El Kadiriye

El Kadiriye

El Rizeniye

El Rizeniye

El Sindiyene

El Sindiyene

Sindiyene

El-Cedide

Sindiyene El Cedide

Eyn EL Kara

Eyn EL Kara

Eyn El Sumsum

Eyn El Sumsum

El Elika

El Elika

Eyn El Alak

Eyn El Alak

El Ahmediye

El Ahmediye

Kefer Nefah

Kefer Nefah

El Mugir

El Mugir

Hafar

Hafar

El Hüseyniye

El Hüseyniye

El Dababiyye

El Dababiyye

Cuveize

Cuveize

El Hışniyye

El Hışniyye

Mumsiye

El Gasseniyye

Eyn Zivan

Eyn Zivan

Medinit El Bas

Medinit El Bas

Türkiye Türkmenlerin doğduğu topraklarda yaşamasını istiyor, ama bu zamana kadar Suriye, Filistin, Ürdün, Lübnan’da Türkmenler rahat yüzü görmediler. Özellikle Türkiye sınırında Suriye’de yaşayanların mülkiyeti engelleniyor iç taraflara göç etmeye zorlandılar ve sınır bölgelerindeki kimi bölgelerde Türkmenlerin düğünlerinde kendi dillerinde türkü söylemeleri yasaklanıyor.

Türkiye Cumhuriyeti ve Suriye’nin Fransa mandası hükümeti arasında imzalanan 20.ekim1921 tarihli Ankara anlaşmasının 7 maddesi Suriye deki Türkmenlerin resmi dillerinin Türkçe olması ve tüm kültürel sosyal haklarının korunmasını içermektedir, bu hususu kimse dile bile getirmiyor. Türkiye’nin burada bir tarihi sorumluluk ve garantörlüğü vardır.

23.6 Milyon nüfuslu Suriye’de yaşayan Türkmenler’in nüfusu 2010 verilerine göre 3.500.000 olup, 1.5 milyonu Türkçe konuşmakta .2 Milyonu ise Araplaşmış ve Türkçe bilmemektedir Türkmenler çoğunlukla büyük şehirlerde ( Şam, Halep, Humus, Hama) yaşamaktadırlar.

Türkmenler uğradıkları ağır baskı ve asimilasyon politikalarına karşı Türkiye deki soydaşları tarafından yardım edilmemiş ve acı kaderlerine terk edilmişlerdir; sahipsiz kalmaları ve dillerini unutmaları, Sahipsizliğin getirdiği teslimiyet psikolojisi çok ciddi kültür erozyonuna sebep olmuştur. Türkiye, bu misyonunu, emperyalizmin gereği olarak değil doğrudan huzur getirebilmek için küresel bir görev olarak ortaya koyabilirdi; ama yapmadı. Türkiye, yeni dünya ve Ortadoğu düzeninin tartışıldığı günümüzde, jeopolitiğinin verdiği avantajdan ve tarihinden kaynaklanan misyonundan yeterince faydalanamadı. Osmanlı sonrasında kurulan tüm hükümetler dış Türklerle ilgili bir politika takip etmemeyi genel bir politika olarak belirlediler ve dışarıdaki Türkmen varlığını kendi güçleri haline getiremediler ve o topraklardaki soydaşlarınızı acı günleri dışında nerede ise kimse hatırlamaz oldu. Bin yıl boyunca adalet içinde yönettiği bu coğrafyada Türkiye dışında kalan Türkler Osmanlının acı faturasını ödemeye maruz bırakıldı. Ama bunu bizim söylememiz değil Türk dış politikasının söylemesi ve çözüm üretilmesi lazım.



TÜRİYE’NİN SURİYE, LÜBNAN, MISIR, LİBYA, FİLİSTİN VE İSRAİL ÜZERİNDE TÜRKMEN VARLĞINI ARAŞTIRAN DA YOK, KİM SENİN DE BU YÖNDE POLİTİKASI DA YOK, VERİLEN ÖĞRENCİ BURSLARI DA İYİ YÖNLENDİRİLMEDİ BU GÜNE KADER. O İNSANLAR KENDİ KADERLERİNE BIRAKILMIŞ DURUMDA.

Yazar: Av. Ali ÖZTÜRKMEN

Kaynaklar:

1-    Suriye Türkmenleri Av. Ali ÖZTÜRKMEN’in Yöresel ve Tarih araştırması.

2-    Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı Destanları. Yazar :. FARUK SÜMER. Arapça Çevirmesi Ahmet Hamdi .

3-    GOLEN DE TÜRKMEN AŞRETLERİ  Yazar Muhammet Hayir AİD .

4-    CENUPTE TÜRKMEN OYMAKLARI Yazar Ali Rıza YALMAN.

5-    GÜNEY ANADOLUDA BEYDİLİ TÜRKMENLERİ VE BARAKLAR  Yazar Ali ŞAHİN.

6-    Karşılaştırmalı Bayır–Bucak Türkmenleri Halk İnançları, Ankara 1996 Yazar Yaşar Kalafat.

7-    OĞUZLAR yazar: Sergey Grigoreviç AGACANOV

8-    Son İmparatorluk Osmanlı yazar İlber Ortaylı (TİMAŞ YAYINLARI)

9-    Tarihe Şan Veren Türk yazar Feridun Fazıl Tülbentçi.

10- Türk Tarihinden Yapraklar yazar : YILMAZ ÖZTUNA

16-  Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı yazar : Dr. Cengiz Orhonlu… Arapça çevirmesi Faruk MUSTAFA


Hakkında Ali ÖZTÜRKMEN

İlginize teşekkürler


Tayfur köyü antik Trakyen tahtı

Trakyen yarımadası Tayfur köyünde Trakyenlerden günümüze tarih

Çanakkale Trakyen yarımadası ( Thracian Chersonesos) Tayfur köyü mübadele Türklerinin Rumlardan kalma köyüdür. Kaya oyma Trakyen …


Çok yaşlı dut ağacı- Karainebeyli

Gelibolu Karainebeyli Kalaycı dede antik alanı

Kalaycı dede  antik alanı Gelibolu  Karainebeyli köyü Kara Nebi antik mezarlığı yakınındadır. Kalaycı dede  antik …

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


 


*


Hakkında antikor