(•Mayer Amschel Rothschild: Give me control of a nation’s money … I’ll take all the money and I damn sure would no longer care about who made the laws.) alınıtı; http://turkisherlockholmes.blogspot.com/2012/08/rothschild-osmanl-bankas-ve-rothschild.html
.
.
.
.
GALATA KULESİNDEN İSTANBULUN GÖRÜNÜMÜ
.
AHİ EVRAN (d.1171-ö.12 Nisan 1261) BİR İMPARATORLUĞUN TEMEL TAŞI VE KAYBEDİLEN EN DEĞERLİ TOPLUM KURALI; TÜRKLERDE “BİLİM, SANAT VE ERDEMİ YAŞAM BİÇİMİ HALİNE GETİREN BİR KURUM OLARAK AHİLİK”
Venedik’le savaş ve Selanik’in fethi
Osmanlı-Venedik Savaşı sona erecek.
Venedikliler, Osmanlı topraklarında diğer milletlerden daha fazla ticaret yapacaklar.
Venedikliler, buna karşılık Osmanlı gemilerine saldırmayacaklardı.
“”BU GÜNKÜ BANKALAR CADDESİ- Voyvoda Caddesi ANTİK TARİHTEN BERİ AYNİ GÖREVİNİ SÜRDÜRMEKTEDİR””.
1453-İSTANBULUN FETHİ, BİR DEVİR NASIL DEĞİŞTİ
“”Bankalar Caddesi herhangi bir cadde değildir. Eski adıyla –ve bugünkü resmi adıyla- Voyvoda Caddesi, Galata’nın hayatına her zaman merkezi bir rol oynamıştır. Evliya Çelebi burada “kat kat kârgir” Cenevizli binaları olduğunu söyler””.
Tanzimât Fermânı 3 Kasım 1839-LAİKLİĞİN FERMANI
1845 OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA İLK BANKA KURULMASI;
.
-Bu bankanın sermayesi bulunmuyordu, amacı o devirde dış ödeme sıkışıklığını gidermek için Osmanlı İmparatorluğu içersindeki tüccarların (Galata tüccarları) emrine Londra ve Paris üzerine çekilmiş poliçeler sağlamaktı.
-Kurucuları; J. Allon ile Teodor Baltazzi gibi Galata bankerleri idi.
-OSMANLI HÜKÜMETİ İLE BANKANIN YAPTIĞI ANLAŞMAYA GÖRE İLK OLARAK 450 000 FRANK (2 MİLYON KURUŞ) DEĞERİNDE POLİÇE İHRACATÇI TÜCCARLARIN EMRİNE VERİLMİŞ VE BU SAYEDE KABİYO KURU 1 İNGİLİZ LİRASI 110 KURUŞ OLARAK UZUN SÜRE TUTULABİLMİŞTİR. OSMANLI KAĞIT PARA İHRAÇ ETMİŞTİR. BANKA POLİÇE İŞİNDEN ZARAR ETMİŞTİR.
-Hükümet , bankanın poliçe işinden yaptığı zararı kaime, yani kağıt para ile ödeyince banka bu kaimeler üzerinde spekülasyona girişmiştir.
-Hükümetin kağıt para ihraç politikası devamlı bir işlem haline gelince banka bu riski paylaşmak gücünde olmayınca 1852 de faaliyetini tatil etmiştir.
-İkinci önemli proje Paris merkezli finans gruplarınca düşünülmüştür. Pereire Kardeşler ve Credit Mobilier grubunun tekliflerine dayanan söz konusu projeye göre, kurulacak olan Banque Ottomone (Osmanlı Bankası), hem emisyon müessesesi olacak, hem de ticaret ve iş bankacılığı işlevlerini üstlenecek, böylece “”Osmanlı Devleti’nin Tanzimat ile giriştiği çağdaşlaşma hamlesinin mali cephesini oluşturacaktır””).
.
-Henry Layard ve Glyn Mills and Co. Bankası’nın oluşturduğu Londra merkezli üçüncü proje ise, kurulacak Ottoman Bank (Osmanlı Bankası) isimli kuruluşu sadece bir ticari banka olarak düşünmektedir.
ikinci ve üçüncü projeler arasındaki rekabet sonuçta, İngiliz grubunun başarısı ile nihayetlenir ve İngiliz grup, Osmanlı Hükümeti’nin prensip kabulü ile “”24 Mayıs 1856’da İngiltere Kraliçesi Victoria’dan kuruluş iznini (Royal Charter) almıştır””
-500.000 İngiliz Lirası sermayesi ile Otoman Bank doğmuş, ı3 Haziran ı856’da ise Galata’da ticari faaliyetine başlamıştı
1864. 10 muharrem 1864-1893. OSMANLI İMPARATORLUĞU GENEL ŞİRKETİ (Societe Generale de I’Empire Ottoman);
-Kurucuları, A.Baltazzi,Cristaki Zogfaros, Bogos Mısırlıoğlu, A.Ralli, J.Camondo, Zafirpolo, J.Zafiri ticarethanesi, Oppenhaim, Alberti, Galata bankerleri; S.Sulzbach, Frinling, Grosen, Stern kardeşler, Bischoftheim, Goldsmith.
-Sermayesi; her biri 20 Osmanlı lirası karşılığı 1000 000 hisse senedi.
senetleri İstanbul ve Londra’da satışa çıkmış birkaç gün içinde her hisse senedi 3 sterlin pirim yapmış.
-Osmanlı hükümeti ile yapmış olduğu anlaşmaya göre , görevlerinin başında hükümete kısa vadeli krediler sağlamak,
ticarethane ve esnafa kredi sağlamak.
-1864te hükümete 50milyon franklık kredi açmıştır.Dış borçların alınmasında ve Osmanlı tahvillerinin pazarlanmasında büyük rol oynamış.
Mithat Paşa Tuna valisi olunca Tuna vilayetinde o devirde hakim olan düzensiziklerin önünü almak için yaptığı girişimidir. Köylü ve çifçinin sarraf ve tefeciler tarafından sömürülmesine karşı başlattığı ekonomik haraketttir. Her kazada ve dahilinde ki bütün çifçilerin kredi ihtiyaçlarını sağlıyacak çalışmadır.
1868. 31 ARALIK 1868-1899 OSMANLI GENEL KREDİSİ (Credit General Ottoman);
-kurucusu, fransız ailesi Tubin osmanlı hükümeti namına 150 milyon frank değerinde hazine bonosu ihraç etmek üzere 31 aralık 1868 tarihinde bir anlaşma imzalar, bu bu haraket 1869 yılında ayni ortakların Credit General Ottoman bankası kurularak faaliyetine başlar.
-ilk yönetim kurulu; G.Tubini, Parisli bankerBlount, İstanbul Darphane müdürü Mihraz Düz, Paris Ticaret Odası BaşkanıGuillaume Denire, Fransız Bankası Murakıbı Viktor Fare, fahri kambiyo ajanı Frederic Ganneron, Parisli banker Koenigswarte, Paris-Uon ve Akdeniz Demiryolları genel müdürü Paulin Talabot, Galata bankerleri Köçeoğlu Agop, Gean Tubini.
1872-1875 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğundaki mali haraketlerin oluşturduğu Galata borsasında birçok banka oluşmuştur. Bu yıllar Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkım yıllarıdır, halk mali yıkım içersindedir, bu haraketlerin ardından Osmanlı – Rus savaşları başlamış ve balkanlardan çok büyük göç yaşanmıştır.
.
Rus Bankası
Ermeni Bankası
Finans Kamu İşleri Bankası
İtalyan Doğu Bankası
İstanbul Komptuan
İndüstri Kredisi
Osmanlı Ticaret Şirketi
Kredi ve Komisyon Bankası
Osmanlı Kamu İşleri Bankası
Avusturya Levanten Bankası
Türkiye Milli Bankası
1871. 26 aralık 1871-1874 AVUSTURYA-OSMANLI BANKASI; Viyana-İstanbul.
-Kurucuları, Viyana Anglo Avusturya Bankası ve Union bank, Bükreş bankası, ve Osmanlı İmparatorluğu Genel Şirketi (Societe Generale de I’Empire Ottoman).
-Sermayesi, 2.5 milyon sterlin. herbiri20 sterlin değerinde 125 hisse senedi.
-Sermayesi, 2.5 milyon, her biri 25 sterlin olan 100 000 hisse senedi.
-Kurucuları; Osmanlı İmparatorluğu Genel Şirketi, Galata bankerlerinden; C.Carapanos, J.Camondo ve ortakları,A.Rani, Z.Stefanovitch, Otto Unman, A.Vlasto, Christaki Zographos, Georges Zafiri, Viyanadaki Union Bank, Avusturya Bankası ve diğer ünlü bankerler.
1872.16 Ekim 1872–1899 KAMBİYO VE MENKUL DEĞERLER OSMANLI ŞİRKETİ; Eugenidi ve ortakları adına faaliyette bulunan 30 000 sermayeli mali kuruluşıun genişletilmesi.
-Her biri 10 sterlin değerinde 60 000 hisse senedi-600 000 sterlin
-Yönetimi; M. Clado, E.Eugenidi, Alfred, F.Parker.
-senetleri pazarlama görevi Credit General Ottornan .
-Sermayesi 1 milyon sterlin.
1894 yılında “osmanlı kambiyo ve menkul değerler aş. tarafından satın alınarak sonlandırılmıştır.
1888. SELANİK BANKASI;Merkezi İstanbul
-Kurucuları; Osmanlı Bankası, Paris’de Konptuar Eskont, Avusturya Kraliyet Bankası, Macar Bankası, Alatini Kardeşler
-İşleri; Bankacılık,aşar mültezimliği, bayındırlık.
-Şubeleri;Selanik,Manastır, Kavala, İzmir, Üsküp, Edirne, Beyrut, Dedeağaç, Drama, Samsun, İskeçe, Gümülcine, Kumanova, Suffi.
-Sermayesi; Başlangıcı,500Fank nominal değeri olan 4000 adet hisse senedinden oluşan 2milyon Frank.
-1889-1909 yılları arasında %5 ve %10 arasında değişen temettü dağıtmıştır.
-1905 ‘nominal değeri 100 Frank olan hisse senedi1905 te181 frank’a kadaryükselmiştir
-Sermaye arttırımı; 1909 da her biri 100 Frank değerinde 200 000 hisse senedi 20 milyon Frank
-1909 yılında bankanın yönetim kurulu; Andre Benac(başkan), L.A.Lohndtein, W.d’Adler. Jacques Bourget, i.Fernandez, M.Kraus, Joseph Misrachi, E.Salom, John Valsco, Th.Motet, Kont Jean Stadnicki, Alfred Mizrahi(Bankanın direktörü), M.Morpurgo, E.Maulwurf.
İsmail Enver-ENVER PAŞA (Hayatını milletinin varlığına adamış güçlü bir Ordu teşkilatçısı) 1880-1922
.
1891.MİDİLLİ BANKASI;Mekezi İstanbul.
-Kurucular; (Abdülhamit’in mali danışmanı olduğu söylenen) Zafiri ile Midillide’ki Rum ve iş adamlarından kurulmuştur.
-Bakacılık, mültezimlik. gemicilik işleri, Ereğli Kömür İşletmesinde iştirakçi.
-Şubeleri; İstanbul, Midilli, İzmir, İskenderiye, Selanik, Atina, Dikili, Nazilli, Söke, Ayvalık, Atosdağı, Sakız adası, Plumari, Ayasoo.
-Sermayesi; 1894 yılında her biri Osmanlı Lirası veya 250 Frank değerinde tamamı ödenmiş 2400 hisse senedi ile 264.000 Osmanlı Lirası veya 6milon Frank.
-1895 yılında toplanan Banka Genel Kurulu sermayesini 264.000 den 168.000 e indirmiştir, 11 Osmanlı Lirası olan hisse senetelerinin değeri 7 Osmalı Lirasına düşürülmüştür.
-1909 yılında Banka Genel Kurulunun kararı ile sermaye 350.000 Osmanlı Lirasına, herbiri 7 smanlı lirası değerinde tamamı ödenmiş 50.000 isse senedine çıkarılmıştır.
.
1896. ERMENİ ÇETELERİN OSMANLI BANKASINA SALDIRISI;
1896da Osmanlı Bankası İstanbul Şubesi (Taşnak Partisi) üyeleri 28 silahlı adam ve kadın Papken Siuni ve Armen Karo liderliğinde bankayı basarak ele geçirdi.Çatışma 14 saat sürdü çatışmada toplam on kişi öldü.
Bu eylem karşısında beklenen şekilde sultan 2. Abdülhamit kışkırtılmış oldu.
Osmanlı Bankası İmparatorluk döneminde Avrupalı Ülkeler ve Osmanlı için önemli bir finans merkezi idi.
.
1908. TÜRKİYE MİLLİ BANKASI;KURULUŞU; Nisan 1909
-Ortakları; Osmanlı – İngiliz ortaklığı.
-Amacı;Milli ticaret, sanayi madenciliği, kamu hizmeti, yatırımları teşvik,iskonto, avans, kredi, tahvil, hisse senedi ihracında bütün emisyon işleri.
-Sermayesi; %25i ödenmiş her biri 11 Osmanlı Lirası değerinde 100.000 hisse senedi ( bu sermaye banka sahiplerinin genel kurulu kararıyla 3.300.000 Osmanlı Lirası’na kadar yükseltilecekti).
-Yönetimi; 12 ile 16 arasında değişen , her birien az 100 hisse senedi sahibi bir yönetim kurulu tarafından yürütülmekte idi. Bu üyelerden en az üçünün Osmanlı tebasından olması gerekiyordu. Kuruluşta bankanın yönetim kurulu üyeleri; Sir Henry Babington Simith, Sir Adam Black, Sidney, N.Meyer, Hüseyin Vahit Bey(gazeteci), Ahmet Cemal Bey,(Bahriye Nazırı Cemal Paşa), F.E.Whittal, Hugo Baring, Henry Birghenough, G. S. Gülbenkyan, Reşit Sadi Bey. Bu yönetim kurulu üyelerinden altısı ondra’da ikamet eden özel bir komiteyi oluşturuyordu.
.
1919. OSMANLI TEBASININ PARALARINA İNGİLİZLERİN EL KOYUŞU;
29 Ocak 1919 daingilizler “tutuklamak istedikleri Türkler”in bankalardaki paralarını kontrol altına amak için denetçiler gönderirler. Denetçiler anahtarları teslim alpı paraları sayıp mühürlerler.
ALINTI; SÜRGÜN TÜRKLER,sayfa46.
MUSTAFA KEMAL “ATATÜRK” (1880-1938) DÖNEMİNİN EN BÜYÜK TOPLUM VE SİYASET BİLİMCİSİ
Atatürk, Mersin’e yaptığı seyahatlerden birinde, şehirde gördüğü büyük binaları işaret ederek sormuş:
“Bu köşk kimin ?”
“Kirkor’un… ”
“Ya şu koca bina?”
“Yargo’nun”
“Ya şu ?”
“Salomon’un…”
Atatürk biraz sinirlenerek sormuş:”Onlar bu binaları yaparken ya siz nerede idiniz?” Toplananların arkalarından bir köylünün sesi duyulur:
“Biz mi nerede idik? Biz Yemen’de, Tuna boylarında, Balkanlar’da Arnavutluk dağlarında, Kafkaslar’da, Çanakkale’de, Sakarya’da savaşıyorduk Paşam…”
Atatürk bu hatırasını naklederken : “Hayatımda cevap veremediğim yegane insan bu ak sakallı ihtiyar olmuştur” der dururdu.
2001 yılında Türkiye Emlak Bankası, Ziraat Bankası ile birleştirilerek kapatıldı. Şubat 2001 Krizi’nin ardından diğer kamu bankalarıyla ortak bir yönetim kurulu tarafından yönetilmeye başlandı .
Bankanın New York, Londra, Sofya, Tiflis, Bağdat, Erbil, Lefkoşa, Girne, Gazimağusa, Güzelyurt, Akdoğan, Karakum, Karaoğlanoğlu, Atina, İskele, Gönyeli,İskeçe, Rodos,Gümülcine ve Cidde’de şubeleri, Karaçi ve Tahran’da ise temsilcilikleri bulunmaktadır.
“Övülen Paşa”nın katledilişi ile sonlanan Osmanlıdaki Milli Maliye mücadelesi- Ahmed Şefik Midhat Paşa (d. 18 Ekim 1822, İstanbul – ö. 8 Mayıs 1884, Taif) .