SELÇUKLU ATABEYLİKLERİ

Selçuklu İslam devleti olarak Tuğrul bey tarafından Horasan’da kurulmuştur.
Selçuklu kuruluşunda İslam halifeliği ve Hıristiyan Bizans devleti iki güçlü inanç yönetimidir.
Selçuklu kuruluşundan itibaren Anadolu’ya Bizans üzerine hareket etmiştir..
Selçuklu Anadolu’da Bizans ile hem savaşmış hem kültür bilim birlikteliği oluşturmuştur..

Selçuklu imparatorluğunun genişlemesi ile yönetimsel sorunlar oluşmuş ve Atabeylikler oluşarak bölünmeler devri oluşmuştur, bir müddet sonra İmparatorluk yıkılmış sadece Anadolu’da beylikler ve Anadolu beyliği olarak devam eden bir süreç sonrasında oluşan Osmanlı beyliğinin İmparatorluk olması ile Anadoludaki Selçuklu varlığı sona ermiştir.

Böriler – Halep Atabeyliği (1104-1154) 50 yıl
Zengiler – Musul Atabeyliği (1127-1259) 132 yıl
Şam Atabeyliği (1128-1154) 26 yıl
Begtiginler – Erbil Atabeyliği (1146-1232) 86 yıl
İldenizliler – Azerbaycan Atabeyliği (1146-1225)  79 yıl
Salgurlular – Fars Atabeyliği (1147-1284)  137 yıl
Kumaçlar – Horasan Atabeyliği (1157-1187)  30 yıl

Selçukluların Fars meliki Melikşah b. Mahmûd’un bölgede yaşayan Salgurluların reisi olan, atabeyi Muzafferüddin Sungur b. Mevdûd’un kardeşini suçsuz yere öldürmesi üzerine Atabeg Sungur isyan etti. 1148’de Melikşah’ı yenilgiye uğratıp Şiraz’ı ele geçirdi Fars Atabegleri adıyla bilinen hanedanın temellerini attı.
Şiraz, Kirman (1204-1213), Umman, Hürmüz , Bahreyn

Abiş Hatun ya da Abaş Hatun (? – 29 Aralık 1286, Tebriz), Fars atabegi.
Babası Sad b. Ebu Bekir annesi Yezd atabeginin kızı Terken Hatun’dur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Fars atabegi olan Selçuk Şah, Abiş Hatun’un annesi Terken Hatun’u öldürüp, Abiş Hatun ve kız kardeşini hapsedip, İlhanlı memurlarını da öldürünce Hülagû Han tarafından üzerine asker gönderilerek öldürüldü. Babasından sonra tahta çıkan küçük kardeşi Muhammet ölünce, 1263 yılında adına hutbe okutularak ve sikke kesilerek Abiş Hatun, Hülagû Han tarafından tahta çıkarıldı.
1270’li yıllarda Hülagû Han’ın oğlu olan Mengü Timur ile evlendi. Bu evlilikten Algançı ve Kördüçin adlarında iki kızı oldu. Abaka Han’ın tahta çıkması üzerine Fars atabegliği elinden alındı ve Fars’ın gelirinden yıllık 70.000 altın tahsis edildi. 1282 yılında Ahmed Teküder’in tahta çıkmasıyla tekrar Fars atabegi yapıldı. Halk, Abiş Hatun’u büyük sevinçlerle karşılayarak günlerce şenlik yaptı. Kısa bir süre sonra Ahmed Teküder’i tahttan indirip kendisi han olan Argun Han’a Abiş Hatun’un vezirinin hasmı İmadeddin tarafından şikayette bulunulunca Abiş Hatun Fars atabegliğinden alındı ve Ordu’ya gelmesi için emir gönderildi ancak bu emre Abiş Hatun uymadı. Adamlarının yeni atabeg İmadeddin’i öldürmesi üzerine Abiş Hatun Arran’a getirilerek sorguya çekildi ve adamlarına ceza verildi. Kendisi hanedan gelini olduğu için bir şey yapılmadı.

Tebriz’de 29 Aralık 1286’da vefat etti. Müslüman olduğu halde Moğol adetlerine göre Şiraz’da defnedildi.

DEVLETİN PARÇALI YÖNETİME GEÇMESİ PARÇALANMA SÜRECİDİR, BUNUN SONUCU DEVLETİN YOK OLUŞUDUR.
.

.
.
.