KİMYA , FİZİK , MATEMATİK ALANINDA ÇOK SAYIDA KURAMI OLAN TÜRK BİLİMCİ
25 ŞUBAT 1935-Babasının başkonsonsolos olarak görevli bulunduğu İtalya’nın Bari kentinde doğdu.
.
1939-Annesi Rüveyde Hanım (Karacabey), babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu ve kızkardeşi Esin ile Il. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla birlikte Türkiye’ye döndüler.
.
1941-Babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu vefat etti.
.
1953-Atatürk tarafından 1928 yılında kurulmuş TED Yenişehir Lisesi’nde burslu olarak okudu ve birincilikle bitirdi. Okulun bursuyla kimya mühendisliği okumak üzere ABD’ye gitti.
.
1956-ABD Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley Kimya Mühendisliği’ni birincilikle bitirdi.
.
1957-MIT’yi sekiz ayda birincilikle bitirerek Yüksek Kimya Mühendisi oldu.
.
1959-Kaliforniya Üniversitesi Berkeley’de iki yılda kuramsal kimya doktorasını tamamladı.
.
1959-1960-ABD’de Atom Enerjisi Merkezi’nde araştırmalar yaptı; araştırmalari uluslararası dergilerde yayınlandı, pek çok üniversiteden teklifler almaya başladı.
.
1960-Yale Üniversitesi’nde ”yardımcı profesör” olarak çalışmaya başladı.
.
1961-1962-”Öğecik (atom) ve özdeciklerin (moleküllerin) çok eksicikli (elektronlu) kuramı” ile profesörlüğe adım attı. Temel fizik kanunlarından başlayarak çeşitli maddelerin kimyasal ve fiziksel özelliklerini bulmak için gerekli bu temel kuramla, 50 yıldır çözülemeyen bir matematik kuramını bilim dünyasına kazandırmış oldu. Ve profesörlüğe yükseldi.
.
1962-Yale Üniversitesi’ndeki profesörlüğünün yanında Harvard Üniversitesi’nde kendisinin bulduğu ”yeni kuantum (nicem) kimyası ve fiziği” üzerine üst düzey dersler verdi. 26 yaşında, son 300 yıldır Batı’da en genç yaşta profesör olan kişi olarak Yale Üniversitesi tarafııidan dünyaya tanıtıldı.
Türkiye’ye geldi ve Haziran ayında Ankara Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ni (ODTÜ) ziyaret etti. “Alfred P. Sloan” Ödülü’nü aldı.
.
TEMMUZ 1963-Yale Üniversitesi’nde resmen “tüm” profesör oldu.
.
TEMMUZ 1964-ODTÜ’ye danışman profesör oldu. Eğitimin Türkçe yapılması gerektiği üzerine konuşmalara başladı.
.
1964-Yale Universitesi’nde ikinci kürsüye atandı; bu kürsü dünyada yeni kurulmaya başlanan ”Moleküler Biyoloji” idi. Kalıtımı sağlayan DNA molekülünün yapısının neden çift sarmal olduğunu ve bunu bir arada tutan kuvvetlerin ne olduğu üzerine yaptığı çalışmasıyla (”solvofobik” – ”çözgen iter kuvveti” kuramı) moleküler biyolojinin kurucuları arasına katıldı. İstanbul’da, 19 Ağustos ile 5 Eylül tarihleri arasında uluslararası bilimsel yaz okulunu düzenledi. Bu yaz okulu ”Nicem Kimyası” üzerineydi; savaş sonrası ve soğuk savaş nedeniyle birbirinden kopuk olan dünyanın dört bir yanındaki bilimcileri böylece bir araya getirdi ve bu alandaki alışverişle bilimsel anlamda yeniliklere adım atılmasını sağladı. Tamamen ayrı bir saha olan yüksek enerji fiziği üzerine çalışmaları sonucu ”yeni sekiz mezon (maddeyi oluşturan temel taneciklerden sekizi) ve özellikler kuramı”nı buldu.
.
KASIM 1964-NIH‘ye (Amerikan Ulusal Sağlık Bilimleri Kurumu) danışman oldu.
.
1964-1965-Ulusal Bilimler Akademisi’nde “Kuramsal Kimya” Üst Komitesi’ nin üyesi oldu.
.
HAZİRAN 1964-Teksas’ta Ulusal Fiziksel Kimya Sempozyumu’nda çağrılı ana konuşmalardan birini yaptı.
.
TEMMUZ 1964-DNA üzerine Gordon Araştırma Merkezi’nin konferansına konuşmacı olarak katıldı.
.
EKİM 1964-New York’ta Amerikan Kanser Araştirma Merkezi’nde ”Biyopolimerler üzerinde suyun ve diger çözgenlerin etkileri’ ‘üzerine konuşma yaptı.
.
1965-İstanbul, Yeşilyurt’ta Çinar Oteli’nde ikinci uluslararasi yaz okulu düzenledi. Bu defa Yüksek Enerji Fizigi üzerine konuşma yaptı.
.
NİSAN 1965-Detroit’teki Amerikan Kimya Derneği’nin sempozyumunda konuşma yaptı.
.
EYLÜL 1965-İngiltere’de, Faraday Society’nin ”Sıvılardaki intermoleküler güçler” tartışma toplantısına katıldı.
.
1965-1966-Miami Üniversitesi, Coral Gables, Florida’da hem fizik, hem moleküler biyoloji bölümlerinde ziyaretçi prof. olarak bulunup yoğun bir şekilde yüksek enerji fiziği üzerinde çalışırken, orada ”Kurumsal Bilimler Merkezi”nin kurucularından oldu.
.
1966-TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü alan ilk kişi oldu.
.
HAZİRAN 1966-Ağustos aylarında Colorado’da, Kaliforniya’da yüksek enerji fiziği üzerine üst düzey konuşmalar yaptı.
.
ŞUBAT 1967-İsrail’de CERN ve Weizmann Enstitüsü’nün düzenlediği konferansa davet edildi.
.
MAYIS 1967-Fransa’da Paris’te Uluslararası Moleküler Biyoloji Konferansı’nda davetli konuşmacıydı.
.
HAZİRAN 1967-Kanada’nın Montreal kentinde Nicem Kimyası Sempozyumu’ nun onur komitesine seçildi.
.
TEMMUZ 1967-İtalya’da, Frascati’de NATO’nun Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü’nün düzenlediği atom ve moleküllerin etkileriyle ilgili uzmanlara üst düzey seminerler verdi.
.
AĞUSTOS 1967-Çekoslavakya’da Kutna Hora kentindeki Nicem Kimyası üzerine uluslararası sempozyuma özel konuşmacı olarak katıldı.
.
ARALIK 1967-New York Bilimler Akademisi’nin moleküler biyolojiyle ilgili konferansına konuşmacı olarak davet edildi.
.
ARALIK 1967-Yale Üniversitesi’nde çeşitli üniversitelerden kimya alanindaki bilim adamlarinin katildigi üç günlük bir seminer düzenledi.
.
1967-1970-ABD, Ulusal Argon Atom Enerjisi Laboratuvarları’nda sadece beş bilimcinin seçildigi Teftiş Kurulu Üyesi.
.
HAZİRAN 1968-ODTÜ’de Kuramsal Kimya Bölümü’nü kurdu. New York’ta ilk olarak düzenlenen Atom Fiziği Uluslararası Konferansı’na başkonuşmacı olarak katıldı.
.
NİSAN 1969-Minnesota’da Amerikan Kimya Toplululuğu’nun toplantısına davetli olarak katıldı. Kanada’nın Ontario Eyaleti’ndeki Waterloo Üniversitesi’nde Kimya ve Uygulamaları Matematik Bölümleri’nde konuşmalar yaptı. İllinois’te Chicago Üniversitesi’ndeki The James Franck Enstitüsu ne ve Ohio’daki Battelle Memorial Enstitüsü’ne konuşmaci olarak çağrıldı.
.
1969-İzmir, Urla’da üçüncü yaz okulunu yaptı. Bu bilimsel toplantının adı ”Atom Fiziğinde Yeni Yönler”di ve dünyada atom fiziğinin babası olarak bilinen Edward Condon’a adanmıştı. Sovyet Bilimler Akademisi’nin davetlisi olarak bu ülkede bilimsel konuşmalar yaptı, kuramlarını tüm Sovyetler’den özel olarak toplanan üst düzey bilimcilere anlattı.
.
1970-Atom Fiziği üzerinde çalıştı; atomların temel yapısı üzerine çok ayrıntılı bir kuram geliştirdi; ”Atom fiziğinde atomların yapısı ve elektronik özellikleri kuramı”nın gökfizik alanındaki uygulamalarıyla güneş ve yıldızlardaki kimyasal öğeler hesaplanabilir oldu. ABD Ulusal Standartlar Kurumu’nun kataloglarındaki yanlış bilgiler düzeltildi.
.
1970-1973-ABD Ulusal Argon Atom Enerjisi Laboratuvarı’nın başkanlığını yaptı.
.
EYLÜL 1971-Aralık ayına kadar Paris’te, ancak çok üst düzey matematikçi ve fizikçilerin kabul edildiği ”Institut Des Hauts Etudes Scientifiques”te kimyaya matematiği sokma alanında uzun yıllar sürecek çalışmalarına başladı. Bulduğu yeni matematik temeller, farklı alanlarda bilim dünyasına büy ük katkı sağladı.
.
1971-Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi’ne üyelik için seçildi.
.
1971-ABD, Washington, Savunma Stratejileri Kurulu Üyesi.
.
OCAK 1972-Florida’da Nicem Kimyası, Nicem Teorisi üzerine uluslararası sempozyuma davetli konuşmacı olarak katıldı.
.
MAYIS 1972-Boulder’de Kolorado Üniversitesi’nin Fizik Bölümü’nün kollokyumuna davet edildi.
.
TEMMUZ 1972-Meksika’da Latin Amerika Fizik Okulu’nda atom ve moleküller üzerine konuşmalar yaptı.
.
AĞUSTOS 1972-Kanada’nın Vancouver kentinde Teorik Kimya Kanada Uluslararası Sempozyumu’na katıldı.
.
EKİM 1972-Arizona’da atom fiziğinde yeni keşfedilmiş olan ”ışın-yaprak (beam-foil) tayflaması” sempozyumunda danışma kurulu üyesi.
.
1973-Boğaziçi Üniversitesi’nde MEB’in teklif ettiği rektörlüğü reddedip danışman profesör olarak çalıştı.
.
OCAK 1973-Florida’da Gainesville’de E.U. Condon’un onuruna düzenlenen uluslararası atom sempozyumuna davetli olarak katıldı.
.
MART 1973-İtalya’nın Trieste kentinde Atomlar, Moleküller ve Lazerler üzerine seminerler verdi.
.
NİSAN 1973-Michigan’da kolokyum yönetti. İsviçre’nin Burgenstock kentinde Organik Kimyanın Kuramsal Temelleri üzerine konuşma yaptı.
.
MAYIS 1973-Almanya’nın en yüksek bilim ödülü olan ”Alexander von Humboldt Bilim Ödülü”nü aldı. Bu ödülü alan ilk bilimciydi .
.
TEMMUZ 1973-Fransa’nın Menton kentinde düzenlenen ilk uluslararası nicem kimyası kongresinde konuşma yaptı. Yugoslavya’nın Ljubljana kentindeki Nicem ve Bilgisayar Teknolojisi üzerine ko~ıuşmalar yaptı.
.
AĞUSTOS 1973-NATO’nun Araştirma Merkezi’nin Kanada’nin Quebec eyaletinde düzenlediği toplantıda konuşmacı olarak bulundu.
.
1973-Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi’ne seçilen ilk ve tek Türk oldu; kendisiyle aynı yıl Soljenitsin ve Fellini de seçilmişti. Meksika’da teörilerini anlatmak için Kuramsal Fizik Yaz Okulu’na katıldı, bu ülkede üçüncü dünya ülkelerinin bağımsızlığı için çalışmalar yürüttü. Aynı yıl Meksika Hükümeti’nin yüksek bilim ödülü ”Elena Moshinsky” ile ödüllendirildi. Ertesi yıl bu ödülü kazanan kişi ünlü fizikçi E. Wigner oldu.
.
1974-Milli Eğitim Şurası’na katıldı ve bilim ve teknoloji eğitiminin Türkçe olması gereği üzerine konuşmalar yaptı.
.
1975-Asya’yı keşfetti. Japon Hükümeti’nin ”Uluslararası Seçkin Bilim Adamı” ödülünü almak için gittiği bu ülkede altı ay boyunca çeşitli bilimsel konuşmalar yaptı, iki ülke arasında (Türkiye ve Japonya) kültürel ve bilimsel ilişkinin kurulması için çalıştı. Neredeyse tüm Japonya’da ”İpek Yolunun İki Ucu: Türkiye ve Japonya” başlığını taşıyan ve iki ülke arasındaki kültürel ve tarihi benzerlikleri an l atan konuşmalar yaptı. Japon televizyonu NHK ile İpek Yolu projesini başlattı.
.
1976-Hindistan Hükümeti’nden ”Devlet Misafiri” olarak aldığı davet üzerine bu ülkeye gitti. Bayan Gandi’nin bakanları ve cumhurbaşkanı Fakruttin Bey ile yine iki ülke arasında güçlü bağların oluşması için çalışmalar yaptı. TC Unıversitelerarası Kurulun verdiği ”Türkiye Cumhuriyeti Profesörü” unvanını aldı. Balıkesir’de askerliğini yaptı.
.
1977-1978-İki yıl iü Kimya Fakültesi’nde görev yaptı. Türkiye’de çeşitli bilimsel araştırmalar yürüttü. Roma Kulübü’nün İstanbul’da yapılan toplantısına özel davetli konuşmacı olarak katıldı.
.
1980-1970’lerde Almanya’da başladigi matematik temelleri geliştirmeye ve kimyaya yeni bir bakiş açisi getirmeye yönelik çalişmalarinin sonucunda ”Kimya’nin temellerini yeni matematik-lere oturma kurami”ni buldu. Yeni nicem kanununu geliştirerek kimyayi ezber yerine yeni matematik fizik temellerine bagladi.
.
1982-1988-Yale’de düzenlediği kimyanın matematik temelleri üzerine bir dizi seminere çeşitli ülkelerden bilim adamlarını davet etti. Böylece ”matematiksel kimya” diye yeni bir dalın ortaya çıkmasına, J. Mathematical Chemistry dergisinin ve uluslararası kurultayların örgütlenmesine önayak oldu. İlk kurultayda açılış konuşmasını yaptı. Derginin yayın kurulu üyesiydi.
.
1984-1986-İsviçre’nin Davos kentindeki EMF’de (Avrupa Yönetim Forumu) katılımcı.
.
1985-Yaklaşik on yildir üzerinde çaliştigi ve teorisinin matematigini 180 teoremden çikardigi araştirmasini anlatmak üzere dünya turuna çikti. ABD, Kanada, Batı ve Doğu Almanya, İsviçre, Japonya ve Kore’nin çeşitli üniversite ve kurumlarinda konuşmalar yaptı.
.
1986-1989-Florida Uluslararası Bilim ve Sanat Merkezi kurulması için çalıştı.
.
1988-Türkiye’ye davet ediler ek Milli Eğitim Şurası’na katıldı. Amerikan basını, 180 teoremden çıkardığı ve fizik ve kimyaya yeni bir bakış getiren teorisini çocuklara resimli oyunlarla anlattığı için kimyayı herkesin türetebileceğini ispatladığını yazdı.
.
1990-Annesi Rüveyde Sinanoğlu vefat etti.
.
1991-TC Kültür Bakanlığı’nın Bilgi Çağı Ödülü’nü aldı.
.
1993-Merkezini Yale Üniversitesi’nden Türkiye’ye taşimaya karar verdi.
.
1994-1995-Yıldız Teknik Universitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümu nde profesör ve rektör danışmanı.
.
1995-ILESAM ”Üstün Hizmet Ödülü”nü, GESİAD ”Yılın Bilam Adamı Ödülü”, Türkiye Yazarlar Birliği ”Yılın Fikir Adamı” ödülünü aldı.
.
EYLÜL 1995-Kaş’ta düzenlenen Ulusal Türk Fizik Kurultayı’na onur başkanı ve konuşmacı olarak katıldı.
.
1996-Türk-Kazak Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi oldu.
.
1999-Elazığ’da düzenlenen 1. Türk Dünyası Matematik Kurultayı’na katıldı. Yıldız Teknik Üniversitesi’nde çok sayıda öğrenciye kimya, matematik, moleküler biyoloji alanlarında doktora, lisans tezi yaptırdı. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Kıbrıs Doğu Akdeniz Üniversitesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Elazığ Fırat Üniversitesi ve İstanbul Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri’nde konuşmalar yaptı. Malatya’da halka ”Dünyada ve Türkiye’de Eğitim” konuşması yaptı.
.
EYLÜL 1999-Samsun’da düzenlenen XIII. Ulusal Kimya Kurultayı’nda çağrılı tebliğini sundu. DPT Yükseköğretim ve İktisadi Gelişme Uzmanlar-Kurulu’na katılan yüzü aşkın akademisyen tarafından başkan seçildi.
.
1999-2000-Miami Üniversitesi Matematik Bölümü’ne ”adjunct profesör” yapıldı.
.
2000-Yale Üniversitesi’nde ”Kimyanın yeni temel kuramı ve organik ve anorganik kimyaya uygulamalar” lisans üstü dersler verdi.
.
ŞUBAT 2000-Teksas Austin’de ”Uluslararası Molekül Yapıları Kurultayı”nda çağrılı tebliğ sundu.
.
NİSAN 2000-TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı DPT’nin 40. yildöiiümü ve 8. Beş Yıllık Planın başlatılması münasebetiyle bir konuşma yaptı: ”Bilimsel Araştırmanın Iktisadi Gelişmeye Katkısı”.
.
EYLÜL 2000-XIV. Ulusal Kimya Kurultayında Diyarbakır’da çağrılı kimya konuşması yaptı.
.
2001-Halen ABD Yale Üniversitesi’nde iki kürsü (fiziki-kimya, moleküler biyokimya / biyofizik) profesörü. Kuramsal Fizik Merkezi ’nın üyesi. Yıldız Teknik Üniversitesi Kimya Bölümü’nde profesör.
.
NİSAN 2001-Çanakkale Üniversitesi’nde iki bilimsel konuşma yaptı.
2002-TÜRKSAV Türk Dünyası’na Hizmet Ödülü (2002) verildi Yıldız Teknik Üniversitesi’nden yaş sınırında (67) emekli oldu.Yale’deki hayat kaydıyla, ömür boyu olan iki kürsülü profesörlüğünü, Türkiye’nin ve Türkçe’nin başına gelenlerle daha verimli mücadele edebilmek için, “emeritus professor” ünvanına çevirterek Türkiye’deki faaliyetlerini daha da yoğunlaştırdı. O ara Türkiye genelinde ki herhangi herhangi bir bir evrenkentte (üniversitede) yetenekli gençlere, fizik kimya, matematik, moleküler biyoloji dallarında Mastır, doktora araştırmaları yaptırması, herşeyi YÖK’ten soran rektörlerce engellendi.Ama Oktay Sinanoğlu, bir yandan bilimsel araştırmalarına dış ülkelerde devam ediyor.
BİR MİLLET HER NESİLDE YENİDEN DOĞAR, BİR MİLLETİ YAŞATAN BİNLERCE YILLIK SÜZME SÜZME GELMİŞ KÜLTÜRÜDÜR,
KÜLTÜR HAKKARİ’DE BALE GÖSTERİSİ YAPMAK DEĞİLDİR, KÜLTÜR ARADA BİR KONSERE GİDİP HAVA ATMAK DEĞİLDİR.
ÇAĞDAŞLIK MODANIN ARA SOKAKLARINDA KÖPEK GEZDİRMEK DEĞİLDİR. BİZDE ÇAĞDAŞ SAHTE AYDIN SINIFI YETİŞTİRİLMİŞTİR.
HER SÖMÜRGEDE BÖYLE SAHTE ÇAĞDAŞ AYDIN SINIFI YETİŞTİRİLMİŞTİR, BUNLAR KENDİ KÜLTÜRÜNDEN KOPUK, KENDİ MİLLETİNDEN, HALKINDAN TİKSİNEN, KENDİ KÜLTÜRÜNE YABANCI ARADA HALKÇILIK EDEBİYATI YAPAN TİPLER YETİŞTİRİLMİŞTİR