Sene 7 Ağustos 1335 (1919) Yer Aydın.

Aydın, Nazilli Telgrafnamesinden bir haykırış yükseliyor arşa. Öyle bir haykırış ki bu çocukların çığlıkları ile yırtılıyor gök kubbe.

İşgal altında bulunan TÜRK illerinin sadece biri burası. Zalimliğin ve katliamın yapıldığı, insanlığın bitip insan olmayanların hançerlerini acımasızca çocuklara, kadınlara saplandığı bir mekan.

Sizlere sunacağım ve hatırlanması için tarihe şerh düşeceğim araştırma yazımı, Tüm Şehidlerimizi anararak başlamak istiyorum.

Ruhları Şad Olsun.

Başbakanlık Osmanlı arşivini incelerken, bir belge dikkatimi çekti.

Aynı anda 130 Can’ın katledildiği bir belge. Sadece isimleri bilinenler yazılmış belgeye.

Yıl 1919 yer Aydın Merkez, Yunan ordusu işgale başlamış. Aydın’a girdiğinde ise, çoluk çocuk demeden katliam yapmış.

İşte o isimler ve belgeler:

‘’ 16 ve 17 Ağustos sene 1335 119 numaralı telgraf zeyldir. Aydın vak’a-i feci’asında şehid olup bu kere de elde edilebilenlerin isimleri ber-vech-i ati arz olunur.

 

Muhacir İbrahim

Anbar oğlu Mehmet Lütfi

Kolanezzade kerimesi ile iki çocuğu

Otelci Ahmed Ağa hemşiresi

Türkmen Hacı Ali’nin üç oğlu ve Mustafa oğlu Hasan

Yorgancı oğlu Hacı Ömer Ağa

Kalafatcı Süleyman

Demirci Osman

Hafız Hüsni

Derviş Ali

İznik (?) Hafız Ahmed

Sabuncu Lütfi’nin validesi

Berber Ahmed

İmam oğlu Veli kızı Zeliha

Çalıklı Hafız Emin

Bank-ı Osmani’de İbrahim

Kirçek (?) Ali

Atçalı Berber Ali oğlu Emin

Da’va Vekili Mehmed Efendi

Mıhcı Ali

Kömürcü Mehmed zevcesi

Cebbar oğlu Ali Efendi

Demirci oğlu Hasan Efendi

Kahveci Ali Mestan

Kerim oğlu damadı Mustafa

Sandalyeci Rüstem

Terzi Ahmed ve oğlu Habil Ahmed

Bahçevan oğlu Nebi zevcesi

Ispartalı Mehmed Usta

Doktor Nuri Efendi

Hasan Çavuş

Deştband Meryem

Kaygar (?) oğlu Hafız Ali Bayram

Hacı Salih Efendi

Kirili Mehmed

Kiremidci Hacı Mehmedzade Mehmed

Karşıyaka’dan Hasan Ali

Kabile Hanım

Muhacir Gülsüm

Hafız Hüseyin Efendi ve dört nefer ailesi

Arabacı Hacı Hasan oğulları Ahmed ve Ali

Çerkes Mahmud

Durmuş zevcesi Fatma

Kemer mahalle muhtarı Ali

Balıkçı oğlu Süleyman ve zevcesi

Suyolcu Tana (?) Mehmed

Şeyh Aziz Efendi zevcesi

Hadi Efendi hidmetçisi İbrahim

Hüseyin Efendi Hemşiresi

Tahsildar Mustafa Efendi

Maliye Tahsildarı Ali Efendi

Etmekçi Mehmed Çavuş mahdumu

Cebeci Ahmed Efendi validesi Hacı Hanım

Mustafa Efendi zevcesi

İzmir Otel’inde odacı Hasan

Hafız Süleyman

Çulluoolu Durmuş Ali

Oynaklı Mustafa oğlu Kerim oğlu Mehmed Emin

Kara Aliler’in Mehmed Efendi

Tepecikli oğlu Hafız

Sütcü Durmuş zevcesi

Kiriller’in Kara oğlan

Molla Hasan Kadri

Ayşe

Girildi Ali Bey

Demirci İbrahim

Hafız oğlu Arap Ali

Kamil Dede mahdumu İhsan

Fıstıkçı kızı Esma

Topalların kızı Fatma

Kiş(?) kızı Fatma

Tahtacı kızı Kiraz

Davulcu kızı Fatma

Deveci Arap oğlu Tahir

Memiş oğlu Süleyman zevcesi Emire, kerimesi Ayşe

Dav’a Vekili Enver Bey beslemesi

Demirci Mehmed

Mehmed Ali

Arnavud İbrahim zevcesi ve çocuğu

Demirci Nuri

Arap kızı Tumi (?)

Veli Hasan oğlu Hasan

Hacı Süleyman zevcesi

Bekçi Mehmed ve İsmail

Süpürgeci Mehmed oğlu

Kahveci Süleyman zevcesi ve kerimesi

Molla Mustafa kerimesi

Hacı Salim oğlu

Ahmed Çavuş oğlu Hasan

Fıstıkçı Süleyman

Balıkçı oğlu Süleyman zevcesi Saniye

Hafidi (?) Mustafa Efendi ile zevcesi ve validesi Deli Ayşe

Bosnalı Şakir

Ali Haydar’ın çocuğu

Asker Berberoğlu

Jandamadan müteka’id Arif

Jandarma Mustafa Çavuş ve dört nefer ailesi

Girildi Ali

Nalbant Hacı Ahmed zevcesi

Muğlalı Eyüb Ağa oğlu

Süvari Jandarma Vakili

Çallı Hoca’nın küçük oğlu Arif Efendi, damadı Aşçı Mehmed, zevcesi, kerimesi

Bakkal Cündar (?) ve iki kerimesi

Mehmed oğlu İsmail

Atçalı Mehmet Çavuş

Mustafa kerimesi Zeliha

İmamköylü Ayşe Hafize Hanım

 

Fi 28 Ağustos sene 1335 (1919)

 

Aydın Mutasarrıf Vekili

Naci

 

Başbakanlık Osmanlı Arşivi: BOA.DH.KSM.54-3/21

 

Yukarıda ki isimler, bu vatan için canlarını verdiler. Hepsi suçsuz ve hunharca katledildi.

Aydın vilayetinin ve Aydın Belediyesinin şu an ki sayfasına girdiğinizde (internet  üzerinden). 1919 yılında katliama yapan Yunan Ordusunun kadim-i Yunan atalarının slaytlarının sergilendiğine şahit olursunuz.

Hatta Aydın tarihi ile ilgili sayfada ki bölüme geldiğinizde, Kadim-i Yunan efsanelerinin cirit attığını görürsünüz.

Aydın vilayeti dahilinde acaba hem idari hem de yerel yönetimin yukarıda ki isimlerden haberi var mı ?

Yunanlılar, ölen köpeklerine bile anıt dikerken, Yukarıda ki isimleri yazılı Halktan Şehidlerimize, Aydın Valiliği ve Belediyesi anıt yaptırmayı düşünüyor mu ?

Bendeniz bir Aydın’lı değilim lakin, Şehid Ahfadın nesliyim.

Yukarıdaki isim listesi ve yazı içinde ki belgeleri, Aydın Valisine ve Aydın Belediye Başkanına Sunuyorum.

Umarım Titrerler ve kendilerine gelirler, ŞEHİDLERİMİZE BİR ANIT YAPTIRIRLAR.

Tüm Aydın Ahalisine Saygı ve Sevgilerimi Sunuyorum

Şehidlerimizi Rahmetle Anıyorum.

Emrah BEKÇİ

Araştırmacı Yazar