· İyi huylu paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV). BPPV genellikle yatakta dönerken veya yataktan kalkarken başınızın pozisyonunu değiştirdiğinizde meydana gelen şiddetli, kısa süren baş dönmesi biçiminde kendini gösterir. Kalsiyum karbonat kristal (otokonya) parçacıkları iç kulakta yanlış bir kanala girdiği zaman meydana gelir. Bu parçacıklar kaydığı zaman, kulağınızdaki duyargaları uyararak vertigoya yol açar. Doktorlar BPPV’nin nedenini bilmiyor, yaşlanmanın doğal bir sonucu olabileceğini düşünüyorlar. Kafanızda meydana gelen bir travma da BPPV’ye neden olabilir.

Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?

Kanal içerisine kaçan parçacıklarla (kanalolitiazis) karakterize BPPV’nin tedavisi düzeltici manevradır. Şiddetli başdönmesi yaratan, çok rahatsız olan ve parçacıkların iç kulağın özel bir bölgesi olan kupulaya yapıştığı (kupulolitiazis) BPPV tiplerinde tedavi edici olmayan fakat başdönmesi ve mide bulantısını gideren ilaçlar hastayı rahatlatmak için kullanılabilir. Bu durum dışında BPPV tedavisinde ilaçların yeri yoktur. Hastayı rahatlatmak amacıyla merkezi sinir sisteminde denge ve bulantı merkezlerini baskılayan ilaçlar bu amaçla kullanılabilir. BPPV tedavisi için pek çok manevra olmakla birlikte unutulmamalıdır ki hangi kanalda parçacıklar varsa manevra o kanal için özel hareketlerle yapılmalıdır. En sık arka yarımdaire kanalında gözlendiği için 1980’li yılların sonunda Dr. Epley tarafından tanımlanmış manevranın değiştirilmiş şekli olan Modifiye Epley manevrası en sık kullanılan kanalit yerdeğiştirici manevra (KYDM) olarak uygulanmaktadır.

En sık arka YDK BPPV’si ile karşılaşılmasına (%80-90) rağmen teorik olarak her YKD içerisine parçacıkların kaçarak o kanalda BPPV oluşturması mümkündür. İkinci sıklıkta yatay YDK (%5-10) etkilenir. Yatay kanal BPPV’nin tanısı ise Roll testi denilen ve hastanın düz yatarken başını yastıkla 300 kaldırarak bir yana çevrip böylelikle oluşan nistagmusun gözlenmesi gerekir. Yatay kanal BPPV’sinde her iki yana baş çevrildiğinde de nistagmus gözlenebilir. Etkilenen taraf nistagmusu daha uzun süre devam eden taraftır ve buraya Log Roll manevrası (kütük yuvarlama) yada diğer adıyla Barbekü manevrası yapılır. KYDM manevrası yapılan hastaların manevra sonrasında en az 48 saat uymalarını önerdiğimiz bazı kısıtlamaları vardır:

1. Etkilendiği tesbit edilen kulak üzerine yatmamak

2. Baş yaklaşık 450 yüksek yatmak

3. Öne eğilip yerden birşey almamak

4. Yukarıya rafa uzanmak

5. Ani baş hareketlerinde kaçınmak

6. Hasta eğer baş hareketlerini kontrol edemiyorsa gevşek bir boyunluk kullanması yerinde olur

Hastaların kontrol değerlendirilmesinde tekrar kanal uyarıcı test (Dix-Hallpike testi veya Roll testi) yapılır ve sonucunda nistagmus gözlenmez, hasta başdönmesi hissetmezse iyileşmiş olarak kabul edilir.

Eğer etkilenen kulak tesbit edilememişse, kupululitiazis düşünülüyorsa yada birden fazla kanalın BPPV’si düşünülüyorsa Brandt – Daroff egzersizleri veya Semont manevrası ile BPPV tedavisi yapılabilir. Bu durumlrda hastanın tedavi öncesinde denge merkezlerini baskılayıcı ilaç kullanması önerilir. Evde de yapılabilecek bu manevraların amacı otolitlerin serbest kalmasını sağlamak, yerlerinden oynatarak kendiliklerinden kaybolacakları ve hastaya rahatsızlık vermeyecekleri bir boşluğa atmak ve dolayısı ile hastayı rahatlatmaktır. Otururak başlanan Brandt – Daroff egzersizleri aslında bir dizi baş tavana dönük yatma ve tekrar oturmadan ibarettir. Hastanın en az 5 tekrar ile başlaması ve her geçen gün sayıyı artırması önerilir. Bu egzersizler sırasında uyuşukluk, bayılma, konuşmada bozukluk gibi beklenmeyen bir bulgu ortaya çıkıyorsa hemen hekiminizi aramanız ve durumu anlatmanız gereklidir