Baş kaldıran Trakyalı köle Spartakus’un tarihe yazdırdıkları…

10 Mayıs 2018

Önderlik yeteneğiyle dikkat çeken Trakyalı bir köle olan Spartaküs, bir olasılığa göre Roma ordusundan kaçmış, yakalanmış ve köle olarak satılmıştı.
Spartaküs MÖ 73’te kendisiyle birlikte Capua’daki Quintus Lentulus Batiatus’un gladyatör okulundan kaçan 78 arkadaşıyla Vezüv Yanardağı’na sığındı.
Gaius Claudius Glaber himayesindeki 300 kişilik Roma ordusunca kuşatılan Spartaküs ve yoldaşları , asma dallarından yaptıkları halatlarla uçurumdan aşağı inerek Romalı askerleri şaşırtıp mağlup etmiştirler.
Spartaküs, kendisine katılan ve sayıları 100 bine ulaşan kaçak köle ve gladyatörlerle Lucania’ya doğru yürüdü. Amansız bir çatışma sonucunda Publius Varinius’u yendi ve Thuria ile Metapontion kentlerini yağmaladı.
Spartaküs artık Güney İtalya’ya egemen olmuştu.
Roma Senatosu birden tehlikenin farkına vardı.
MÖ 72’de iki konsülün yönetimindeki güçler Spartaküs’ün üzerine gönderildi. Spartaküs onları yendikten sonra kuzeye, Alpler’e doğru koşusa geçti. Gallia Cisalpina valisi onu durdurmaya çalıştıysa da, yenilgiye uğradı. Köle ordusu artık Alpler’i geçebilir ve güvenlik içinde dağılabilirdi. Ne var ki, kimse İtalya’dan ayrılmak istemedi. Spartaküs, ister istemez güneye yürümek zorunda kaldı.
Lucinia’ya geri dönen ordu, orada ilk kez Marcus Crassus’a yenildi.
Spartaküs, Sicilya’ya geçmeyi tasarlayarak Messina’ya çekildi. Onları kaçırmaya söz veren korsanlar sözlerinde durmadı. Crassus, köleleri kuşattıysa da, Spartaküs kuşatmayı yararak çekildi.
Daha sonra, MÖ 71’de ya savaştan sağ kurtulup Roma’yı terk etti, ya da Romalılar tarafından savaşta öldürüldü.
Savaşta öldürülüp tanınmaz hale gelme ihtimalinden dolayı bulunamamış olma ihtimali de vardır ancak cesedine asla ulaşılamamıştır.
Romalı general Pompeius, Spartaküs’ün ordusundaki çok sayıda kaçağı yakalayıp öldürdü. 6000 kişiyi tutsak alan Crassus, Appia Yolu boyunca tümünü çarmıha gerdirdi. O dönemdeki inanışa göre tanrıların onu yanına aldığı, koruduğu gibi dedikodular yayıldı. Ancak Spartaküs’e ne olduğu asla öğrenilemedi.

Etkileri
Spartaküs’ün, köle ve yoksullardan oluşan ordusu yıllarca İtalya yarımadasında bağımsız bir şekilde var olmuş ve zamanın yöneticilerine sorun olmuştur. Kendilerine karşı gönderilen sayısız orduyu yenmiş ve “Roma Cumhuriyeti’nin yönetim sistemini sarsmıştır”.
“Köleliğe başkaldırı savaşı veren ilk lider insan” olarak tarihe geçmiştir.
Etkileri daha sonraki yıllarda birçok esere ve bağımsızlık hareketlerine örnek olmuştur.
.
Farklı kaynaklara ve yorumlarına göre, Spartacus lejyonlar tarafından ele geçirilen bir esirdi.
Spartacus, Lentulus Batiatus’a ait Capua yakınlarındaki gladyatör okulunda ( ludus ) eğitildi . Murmillo adında ağır bir gladyatördü . Bu savaşçılar büyük dikdörtgen bir kalkan ( skutum ) taşıdılar ve yaklaşık 18 inç uzunluğunda, geniş, düz bir bıçağa ( gladis ) sahip bir kılıç kullandılar.
M.Ö. 73’te Spartaküs, kaçmayı planlayan bir grup gladyatör arasındaydı.

Yaklaşık 70 köle gurubunun bir parçasıydı. Çok az sayıda olmalarına rağmen, mutfak eşyaları ele geçirdiler, özgürce savaştılar ve birkaç gladyatör silahı ve zırhı vagonu ele geçirdiler. Kaçan köleler, onlardan sonra gönderilen askerleri yendi, Capua’yı çevreleyen bölgeyi yağmaladı, birçok köleyi saflarına aldı ve sonunda Vezüv Yanardağı’nda daha savunmasız bir konuma emekli oldu.

Kurtulduktan sonra kaçan gladyatörler Spartacus’u seçtiler ve iki Galya kölesi ( Crixus ve Oenomaus) liderleri olarak seçtiler . Romen yazarlar, kaçan kölelerin Spartacus ile homojen bir grup olduklarını varsaydıklarını varsaysalar da, kendi kölelik örgütlerine kendi hiyerarşik görüşlerini kendi örgütlerine indirgeyip diğer köle liderlerinin hesaplarındaki pozisyonlarını alt altabilmelerini öngördüler
.

Hakkında Türk Bilimi