Nil nehri su uygarlığında mısır medeniyetinin su ölçeri Nilometre-Mikyas ül-Cedid ve FERGANİ

Fergani 833, “Aklın prensiplerine uygun olmayan astronomi”yi ilk defa tenkid edenler arasında yer aldı. Gök cisimlerinin, Batlamyus ve izindekilerinin iddia ettiği gibi bazı akıl dışı ruhi cisimler olduğunu kabul etmedi.
Ebu el-Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesir el-Fergani Batı’da Alfraganus olarak da bilinen Türk Müslüman astronom ve 9. yüzyıl’da yetişmiş en ünlü astronomlardan biridir. Ay’daki “Alfraganus” kraterinin ismi O’na ithafen verilmiştir.

Fergani, fizik ve mekanik alanlarında da çalışmalarda bulunmuştur. Çizimini kendi hazırladığı ve yapımına nezaret ettiği Nil nehri sularının hızını ve seviyesini ölçen Mikyas ül-Cedid adında bir alet yapmıştır.
Dante’nin ünlü eseri İlahi Komedya’daki evren görüşü Fergani’den alınmadır.
Güneş’in de kendine göre hareketli olduğunu, ilim tarihinde ilk defa keşfeden alimdir. Kendi devrine kadar gök cisimlerinin hareketi biliniyordu. Ancak, Güneş’in de bir yörügesinin bulunduğunu kendi etrafında batıdan doğuya doğru döndüğünü ilk defa keşfeden alim Ferganidir. Ayrıca 41 yıl devam eden astronomi incelemelerinde enlem (paralel)ler arasındaki mesafeyi hesapladı.
Fergani, Güneş tutulmasını önceden tespit eden bir usul de buldu. Bu usulle, 842 yılında bir Güneş tutulması olacağını önceden tespit etti ve o gün bu konuda rasatlarda bulunup incelemeler yaptı. Dünya’nın yuvarlak olduğu konusunda yeni deliller gösterdi.
Fergani, 856 yılında Kahire’ye gitmiş ve Usturlab Yapımı Üzerine adlı bir eser yayınlamıştır.
Fergani’nin Bilime Katkılarından dolayı Ona Hürmeten Ay’daki bir kratere onun ismi verilmiştir.
Fergani Astronomi bilimine ve bu bilimin gelişmesine yaptığı çalışmalar ile çok büyük katkılarda bulunmuştur. Ay’daki Alfraganus kraterinin ismi ona ithafen verilmiştir.

Nilometre, Nil nehrinin su seviyesini ölçmek için yapılmış taş bir yapıydı, nehrin suyunun seviyesi bölgesel tarım için önemli bir gösterge idi, bu göstergeye bakılarak taşkınlara karşı tedbirler ve tarımsal çalışmalar yapılırdı
Mısır’da kalibre edilmiş üç ana nilometre türü vardı:
1- Dikey bir sütun
2- Nil’e inen basamakların bir koridor merdiveni
3- Menfez ile birlikte derin bir kuyu.
.
Su seviyesi düşük olduğunda, kıtlık olurdu.
Çok yüksek olduğunda yıkıcı olurdu.

.
Kahire’deki Rhoda Island’daki Nilometrenin ölçüm mili
Temmuz ve Kasım ayları arasında, Mısır’ın içinden geçen Nil’in ulaşması bankalarını patlatacak ve bitişik sel ovasını kapatacaktı . Sular çekildiğinde, Eylül veya Ekim ayları arasında, ekim alanları üzerindeki son derece verimli siyah siltli zengin alüvyon birikintisini geride bıraktılar . Akhet veya su baskını Sezon , içine üç sezon biriydi Eski Mısırlılar yılların ayrıldı.

Yıllık selin önemini Mısır medeniyetine vurgulamak zor olurdu. Orta derecede su baskını, tarımsal döngünün hayati bir parçasıydı; Bununla birlikte, normalden daha hafif bir su sızması kıtlığa neden olur ve çok fazla taşkın suyu, taşkın ovasında inşa edilen altyapının çoğunu yıkayarak eşit derecede feci olur. 622-999 yılları arasında elde edilen kayıtlar, ortalama olarak, her dört kişiden birinin (% 28) yılda bir beklentinin altında kaldığını gösteriyor.
.
A nilometer was a structure for measuring the Nile River’s clarity and water level during the annual flood season. There were three main types of nilometers, calibrated in Egyptian cubits: (1) a vertical column, (2) a corridor stairway of steps leading down to the Nile, or (3) a deep well with culvert. If the water level was low, there would be famine. If it was too high, it would be destructive.[2] There was a specific mark that indicated how high the flood should be if the fields were to get good soil.

Measuring shaft of the Nilometer on Rhoda Island, Cairo
Between July and November, the reaches of the Nile running through Egypt would burst their banks and cover the adjacent flood plain. When the waters receded, around September or October, they left behind a rich alluvial deposit of exceptionally fertile black silt over the croplands. The akhet, or Season of the Inundation, was one of the three seasons into which the Ancient Egyptians divided their years.

It would be difficult to overstate the importance of the annual flood to Egyptian civilization. A moderate inundation was a vital part of the agricultural cycle; however, a lighter inundation than normal would cause famine, and too much flood water would be equally disastrous, washing away much of the infrastructure built on the flood plain. Records from AD 622–999 indicate that on average, one year out of every four (28%) saw an inundation that fell short of expectations.

https://en.wikipedi0.org/wiki/Nilometer
.