TÜRK TOPLUMUNDA AYMAK – OYMAK SOSYAL BİRLİĞİ

AY Varlık bileşkesi, yansıma tanımıdır.
MAK Eylem oluşturma.
AYMAK Aydınlanmak, uyanmak, seçmek, seçebilmek, bileşke oluşturmak.

Moğolistan’da aimag, birinci seviye idari alt bölümdür. Ülkede şu anda 21 aimag bulunmaktadır. Başkent Ulan Bator, bağımsız bir belediye olarak yönetilmektedir.

Qing Hanedanlığı döneminde , Khalkha dört aimag’a ( Setsen Khan Aimag , Tüsheet Khan Aimag , Sain Noyon Khan Aimag ve Zasagt Khan Aimag ) bölünmüştü. Bir aimag daha sonra “bayraklara” ( khoshuu ) bölünmüştü . Her aimag’ın yerel soylulardan oluşan bir meclisi vardı ve bu meclis İngilizce’de yaygın olarak “lig” ( Moğolca’da chuulga ) olarak adlandırılıyordu. Bu idari yapı, daha küçük aimag’ların olduğu ve sum’lara bölünmüş mevcut yapının tanıtıldığı 1930 yılına kadar korundu .

Rusya’nın bazı federal bölgelerinde belediye bölgelerine aimag denir:
Altay Cumhuriyeti’nde ( Altay aymak )
Buryatya Cumhuriyeti’nde ( Buryat aymak )
Mordovya Cumhuriyeti’nde ( Erzya ve Moksha aymak )
Hakasya Cumhuriyeti’nde ( Hakas aymakх )
https://en.wikipedia.org/wiki/Aimag

Qing Hanedanlığı döneminde İç Moğolistan’ın khoshuu

OY Alanı bileşkesi, birleşim alanı.
OYMAK Ulusun ayrıldığı bölümlerden her biri.
“Oymak” sözcüğü, Türkiye Türkçesi dışındaki Altay, Teleüt, Kazak, Kırgız vb. dillerde aymak şeklindedir. Bu şivelerde kelime şu anlamlara gelir:
Halk, kavim, boy, soy, aile, köy, yabancı, yabancı göçebe, memleket vb.

Moğolca’da “büyük kavim birlikleri” anlamını taşır. Moğol teşkilat bölümlerinde uluslar utuklara, utuklar da ayımaglara (oymak) ayrılırdı.
Batı Anadolu ile Güneybatı Anadolu’daki göçebe ve yarı göçebe Türkmen boylarına “oymak” deniyordu.

Bir boydan ayrılmış, zamanla türeyerek sayıları dörtten on altıya çıkan veya daha fazla olan oymaklar vardır. Bunlar genellikle reislerinin adlarını alırlar. Safevi Devleti ise askerî bakımdan Türk oymaklarına dayanıyordu. Oymak beyi devletin en yüksek askerî mevkilerine çıkabiliyordu. Oymaklar, Osmanlı devrinde riayet, yani vergi veren halktan sayıldı. Osmanlı Devleti, Devşirme Ocağı önemini kaybettiği ve asker sıkıntısı çekmeye başladığı zaman bunlardan yararlandı. Oymaklar mali bakımdan hanedana bağlandı. Devlet özellikle, Halep Türkmenlerinden asker topladı. 16. yüzyılda bu Türkmen topluluğu başlıca şu oymaklardan kuruluydu: Beğdili, Hurbendelü, Bayat, İnallu, Karkın, Kızık, Eymurve Bahadurlu. İçel’de oymak teşkilatını muhafaza eden yörüklerin bir kısmı Kıbrıs’ın alınmasından sonra, zaman zaman bu adaya göçmen olarak gönderildi. Tecirli, Bozdoğan, Melemenci, Sırkıntı, Karsantı, Kara Hacılı gibi oymaklar Çukurova’da; Menteşe, Aydın, Kütahya ve Ankara sancaklarında Türkmen boyları yaşadılar ve yörük kuruluşlarını meydana getirdiler. Bu oymaklar bugün de yerleştikleri yerlerde toprağa bağlı bir durumda, oymak adı altında yaşarlar.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Oymak
.
.
.
.
.