Antik Kuzey Amerika Ata kültürü ve Atabaşkanlar

Türk Bilimi 1 Aralık 2018 ATA, genel, OLUŞTURAN ATA, TAMGA, TÜRK DÜNYASI KÜLTÜRÜ 1 yorum 4,041 Görünümler

Atabaşkan-Atabask coğrafyası

Kuzey Atabaşkan-Atabaskları 2. Pasifik Atabaşkan-Atabaskları 3. Güney Atabaşkan-Atabaskları

Ata Türkçe bir isimdir, Amerikan yerli halkı Türk soyludur….

Atabask dilleri içinde dil temeline göre 3 ana grup olarak sınıflandırılırlar:

Kuzey Atabaşkan-Atabaskları

Alaska Atabaskları (Northern Athabascans of Alaska, Alaskan Athabascans)

Kanada Atabaskları (Northern Athabascans of Canada, Canadian Athabascans)

Pasifik Atabaskları (Pacific Coast Athabascans of USA)

Kaliforniya Atabaskları (California Athapascans)

Hupalar

Katolar

Eel Nehri Atabaskları (Wailaki, Lassik, Nongatl, Sinkyone)

Oregon Atabaskları (Oregon Athapascans)

Güney Atabaskları (Southern Athabascans of USA)

Apaçiler

Navaholar

Kimileri Kanada Atabasklarını 4 ayrı gruba (Yukon, British Columbian, Eastern, Tsuut’ina) ayırarak bütün Atabask halklarını 7 grup olarak snıflandırır.

Atabaşkan kültürü davullarında tamgalar

Alaska Atabaşkan-Atabaskları (İngilizce: Alaskan Athabascans[19]): Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde daha çok İç Alaska (Alaska Interior) denen iç bölgesinde, biri (Denağinalar) ise güneyde Pasifik kıyılarında ve Guçinler ile Hanların büyük bir kısmı ile Yukarı Tananaların ufacık bir kısmı Kanada’nın Alaska’ya yakın yörelerinde de yaşarlar. Alaska’daki Toplam nüfusları yaklaşık 6.400[20] kişidir ve ancak çok ufak bir kısmı anadillerini konuşabilmektedir. Dil temelinde 11 ayrı halka ayrılırlar: Ahtnalar, Denağinalar, Guçinler, Hanlar, Değinaklar, Holikaçuklar, Koyukonlar, Yukarı Kuskokvimler, Aşağı Tananalar, Tanakroslar ve Yukarı Tananalar.
Yukon Atabaşkan-Atabaskları (İngilizce: Yukon Athabascans[19]): Kanada’da Yukon ile kuzey Britanya Kolumbiyası’nda yaşarlar. Dil temelinde 8 ayrı halka ayrılırlar: Kuzey Tuçonları, Güney Tuçonları, Tagişler, Tahltanlar, Kaskalar, Sekaniler, Danezalar ve 1927’de dilleri tükenen Tsetsautlar.
Britanya Kolumbiyası Atabaskları (İngilizce: British Columbian Athabascans): Kanada’da Britanya Kolumbiyası’nda yaşarlar. Dil temelinde 4 ayrı halka ayrılırlar: Nadoten-Vetsuvetenler, Dakeller, Çilkotinler, Nikolalar.
Doğu Atabaşkan-Atabaskları ya da Deneler (İngilizce: Eastern Athabascans[19]): Kanada’nın doğusunda Kuzeybatı Toprakları, Alberta, Saskatchewan, Manitoba ve Nunavut bölgelerinde yaşarlar. Dil temelinde 4 ayrı halka ayrılırlar: Denetalar, Sahtular, Tlınçonlar, Denesulineler.
Atabaşkan-Tsutinalar (İngilizce: Tsuut’ina): Kanada’da Alberta bölgesinde Calgary’de yaşarlar. Tek başına grup oluşturular ve Pasifik ve Güney Atabaskları ile antik yakınlıklar göstermiştir.
Pasifik Atabaşkan-Atabaskları (İngilizce: Pacific Coast Athabascans[19]): ABD’de Washington, Oregon ve kuzey Kaliforniya eyaletlerinde yaşarlar. Kanada’nın güney Britanya Kolumbiyası bölgesinden bugünkü topraklarına göç ettikleri sanılıyor. Dil temelinde 11 ayrı halka ayrılırlar: Kwaliokhwa-Tlatskanie, Upper Umpqua, Galice, Coquille, Tututni, Chetco, Tolowa, Hupalar, Eel Nehri Atabaskları, Mattole, Kato.
Güney Atabaşkan-Atabaskları (İngilizce: Southern Athabascans): ABD’de Oklahoma, Teksas, New Mexico, Arizona, Kolorado ve Utah eyaletlerinde yaşarlar. 1000 yıl önce Kanada’nın güneybatı Britanya Kolumbiyası bölgesinden bugünkü topraklarına göç ettikleri sanılıyor. Dil temelinde 6 ayrı halka ayrılırlar: Apaçiler ortak adıyla anılan Ova Apaçileri, Hikarilalar, Lipanlar, Meskalero-Çirikavalar ve Batı Apaçileri ile Navahola.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Atabaskan

https://en.wikipedia.org/wiki/Athabaskan